Jagody acai: właściwości zdrowotne i działanie

Nie od dzisiaj wiemy, że spożywana przez nas żywność może być lekarstwem. W końcu już sam Hipokrates mawiał „Niech pożywienie będzie lekarstwem, a lekarstwo pożywieniem”. Jednakże wśród produktów spożywanych na całym świecie są takie, które charakteryzują się szczególnie wysoką zwartością wybranych, cennych składników odżywczych np. witamin, antyoksydantów czy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega – 3. Taką żywność nazywamy superfoods i do tej kategorii zaliczane są także jagody acai. Czy słusznie?

Co to są jagody acai?

Pierwotnie pochodzą one z Ameryki Południowej, ale dzięki swoim cennym właściwościom zdrowotnym zostały rozpowszechnione w całej strefie międzyzwrotnikowej. Jagody acai są owocem euterpy warzywnej, drzewa należącego do gatunku palm. Owoce rosną u szczytu drzew, w gronach zawierających od 500 do 900 jagód. Mają ciemnofioletową barwę i pojedynczą, dużą pestkę. Palmy wydają owoce dwa razy do roku. Tradycyjnie podaje się je w wersji wytrawnej lub na słodko.

Jagody acai – hit na odchudzanie?

Populacja, nie tylko Polska, ale całej Unii Europejskiej starzeje się. Wraz z wzrastającym wiekiem, rośnie także częstość zapadania na różne choroby, w tym także te dietozależne, do których zaliczamy: cukrzycę, otyłość, choroby układu krążenia i nowotwory. Jak dobrze wiemy, odpowiednio dobrana, zdrowa dieta może zmniejszyć ryzyko wystąpienia tych chorób lub całkowicie im zapobiec.

Takich niezwykle cennych właściwości upatruje się także w jagodach acai. Zostały one wypromowane jako środek na odchudzanie, a także opóźniający starzenie. Jednakże, czy kampanie reklamowe znajdują swoje odzwierciedlenie badania naukowych?

Czytaj także: Produkty wspomagające odchudzanie

Jak wynika z komunikatu przygotowanego przez ekspertów z NIH (National Center for Complementary and Integrative Health, USA), nasza wiedza na temat jagód acai jest niestety nadal bardzo ograniczona. Brakuje wystarczającej liczby badań, które charakteryzowałyby się dobrą jakością i byłby przeprowadzone na ludziach. Natomiast w badaniach na zwierzętach nie wykazano, aby jagody acai wpływały na redukcję masy ciała.

Czytaj także: Wskaźnik BMI – co to jest?

Właściwości i działania jagód acai

Jednakże nie możemy zapomnieć, że swoją ciemnofioletową barwę jagody acai zawdzięczają antocyjaninom obecnym w tych owocach. Są to związki należące do grupy antyoksydantów (przeciwutleniaczy), czyli substancji biologicznie aktywnych, wpływających korzystnie na organizm człowieka. Pozwalają one na spowolnienie starzenia i niszczenia struktur komórkowych, a także obniżenie stanu zapalnego.

Tradycyjnie jagody acai były wykorzystywane przez plemnia amazońskie w leczeniu biegunek, zwłaszcza tych spowodowanych przez pasożyty. W tym regionie stosowano także liście palm na występujące obrzęki ciała. Z kolei plemiona peruwiańskie używały jagód acai w celu obniżenia wysokiej temperatury ciała.

Czytaj dodatkowo: Co jeść by nie chorować czyli dieta na wzmocnienie odporności

W badaniach laboratoryjnych wykazano, że sok przygotowany na bazie pulpy z jagód acai, charakteryzuje się bardzo wysoką zawartość antyoksydantów. Zgodnie z listą produktów ORAC (lista produktów o wysokiej zawartości przeciwutleniaczy) jagody acai mają o prawie 90 razy wyższy potencjał antyoksydacyjny niż czerwone winogrona!

W badaniach, gdzie zastosowywano jagody acai obserwuje się:

• znaczący spadek stanu zapalnego, dzięki czemu mogą być one wykorzystywane w chorobach o podłożu zapalnym, a także u sportowców, zwłaszcza w okresie intensywnych treningów*.

* Jak wykazano w badaniach, podanie jagód acai po treningu znacząco zmniejszyło ilość uszkodzonych włókien mięśniowych!

Dodatkowo polecamy do czytania: Potas w diecie sportowca

Oprócz tego, korzyści wynikające ze spożywania tych owoców zauważono także w aspekcie zmniejszonego ryzyka chorób układu krążenia i cukrzycy, ze względu na:

• poprawę wrażliwość komórek na insulinę;
• zmniejszenie ilości aterogennego, utlenionego LDL (zły cholesterol);
• obniżenie poziom ciśnienia tętniczego;
• redukcję stężenia trójglicerydów;
• spowolniony rozwój miażdżycy.

W kilku wstępnych badaniach wykazano także ich korzystne działanie w zapobieganiu chorobom nowotworowym.

Wartość odżywcza i bezpieczeństwo spożywania jagód acai

Z uwagi na swoją wysoką zawartość składników o potencjale antyoksydacyjnym (antocyjany, taniny) jagody acai są zaliczane do żywności superfoods. Są to produkty roślinne, które od wielu lat były stosowane w różnych regionach świata jako naturalny lek na wybrane choroby.

Jagody acai charakteryzują się wysoka zawartością składników odżywczych i błonnika pokarmowego. Są też dosyć kaloryczne, jednakże za obecne w nich kalorie w przewadze odpowiadają jednonienasycone kwasy tłuszczowe, które wykazują korzystny wpływ na układ sercowo – naczyniowy.

Dodatkowo to pozytywne działanie jest wspomagane przez obecne w tych owocach fitosterole (b – sitosterol, kampesterol, stigmasterol), mające zdolność do obniżania poziomu cholesterolu:

Owoce te cechują się także niską zawartością cukrów prostych, cierpkim smakiem i znaczącą zawartością białka. Jagody acai są także zasobne w witaminy A, E, z grupy B, magnez, miedź, chrom, cynk, mangan, selen, molibden, jod, bor i potas.

Puree jagód acai – wybrane właściwości odżywcze

Właściwości odżywcze	Wartość na 100 g produktu
Energia (kcal)	70
Białko (g)	1,75
Tłuszcz (g)	5,26
Węglowodany (g)	5,26
Błonnik pokarmowy (g)	5,3

Uważa się, że są one bezpieczne dla zdrowia. Po ich spożyciu mogą wystąpić jednak reakcje alergiczne, a także u osób z nieswoistymi chorobami jelit, takimi jak np. zespół jelita drażliwego, może dojść do nieprzyjemnych reakcji ze strony przewodu pokarmowego.

Czy warto włączyć jagody acai do swojego jadłospisu?

Niewątpliwie jest to produkt charakteryzujący się korzystnym wpływem na zdrowie. Jednakże z uwagi na wysoką nietrwałość jagód należy mieć na uwadze, że wiele cennych składników ulega zniszczeniu na etapie przetwarzania owoców. Tak więc, będąc w odwiedzinach w rejonie Ameryki Południowej zdecydowanie warto wykorzystać tą okazję i cieszyć się bogactwem tych owoców! Nieco łatwiej dostępne są przetwory z tych jagód na terenie Ameryki Północnej i tam również warto z nich skorzystać, zwłaszcza jeśli mamy dostęp do owoców mrożonych lub liofilizowanych. Na terenie polski warto szukać soków niepasteryzowanych, a także owoców liofilizowanych.

Bibliografia

• Acai, National Center for Complementary and Integrative Health 2016. Data dostępu 08.05.2019
• E. Cieślik i wsp. Charakterystyka właściwości prozdrowotnych owoców roślin egzotycznych. Postępy fitoterapii 2012; 2, 93 – 100.
• Ekiert K. i wsp. Superfoods – idealne uzupełnienie diety czy zbędny dodatek? Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 2015, 5, 4, 401 – 408.
• United States Department of Agriculture. Agricultural Research Service USDA Branded Food Products Database acai berry puree, data dostępu 07.05.2019.