Właściwości cynku – za co odpowiada i gdzie go szukać?

Redakcja Optymalnewybory.pl

9.10.2018

3 minuty czytania

Mały wielki mikroelement– tak w skrócie określić można cynk. Mimo że w naszym organizmie występują jedynie jego śladowe ilości (2-4 g), jako składnik bądź aktywator ponad czterystu enzymów odgrywa niezwykle istotną rolę – jest między innymi niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu oddechowego i rozrodczego, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie skóry i błon śluzowych, a także pozwala zniwelować negatywne skutki zatrucia np. ołowiem. W jakich pokarmach znajduje się cynk i czym grozi jego niedobór?

Cynk to pierwiastek metaliczny, który przyswajany jest z pokarmów zarówno pochodzenia zwierzęcego  jak i roślinnego. Jego naturalnym źródłem są m.in. mięso, jaja, wątroba, ryby, owoce morza (zwłaszcza ostrygi), a także nasiona dyni, słonecznika, roślin strączkowych, kiełki pszenicy i otręby pszenne, cebula oraz czosnek. Cynk spełnia wiele ważnych funkcji w organizmie. Jedną z jego ważniejszych ról jest udział w metabolizmie kwasów nukleinowych, białek, węglowodanów i lipidów. Fakt, iż cynk bierze udział w przetwarzaniu kwasów tłuszczowych ma wpływ na proces regeneracji skóry. Wpływa na metabolizm kolagenu, przez co bezpośrednio odpowiada za wzrost włosów i paznokci. Większość z nas ma świadomość, iż stosowanie maści na bazie cynku korzystnie wpływa na przyśpieszenie gojenia się ran skóry. Prócz utrzymania stabilności błon komórkowych, cynk bierze także udział w procesach odpowiedzialnych za odczuwanie smaku i zapachu oraz metabolizm alkoholu.  W ośrodkowym układzie nerwowym pierwiastek ten pośrednio może brać udział w modulacji plastyczności synaps, procesach zapamiętywania i uczenia się, a także regulacji pobudzenia i przewodzenia sygnałów.

Czytaj także: Jaja a cholesterol – czy jajka podnoszą cholesterol?

Cynk – minerał zdrowia

Pomimo wielu pozytywnych zmian, jakie w ostatnich latach nastąpiły w sposobie żywienia polskiego społeczeństwa, tradycyjna dieta Polaków wciąż wykazuje poważne odstępstwa od zaleceń klasycznego kanonu żywieniowego. Nieprawidłowości te dotyczą m.in. zawartości w całodziennych racjach pokarmowych wapnia, fosforu, magnezu, żelaza, cynku i miedzi. Niedobór cynku ze względu na jego udział w metabolizmie kwasów tłuszczowych ma bezpośredni wpływ na wydolność układu odpornościowego zwiększając podatność organizmu na infekcje, alergie oraz niektóre postacie nowotworów. Za wspieranie właściwości przeciwzapalnych organizmu odpowiedzialne są także kwasy omega-3. Większość prac naukowych wykazuje, że wpływają one korzystnie również na układ sercowo-naczyniowy oraz funkcjonowanie osób z zaburzeniami psychicznymi. Dlatego warto, by codzienna dieta zawierała produkty bogate w cynk oraz kwasy omega-3 takie jak sery podpuszczkowe, ciemne pieczywo, kasza gryczana, jaja czy margaryny z dodatkiem olejów roślinnych.

Czytaj także: Czy jest kwas fosforowy szkodliwy?

Optima Omega 3
Cynk, obok żelaza to główny mikroelement niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Zbyt mała ilość jonów cynku w organizmie prowadzi do otyłości, zaburzeniu ulega również profil lipidowy (in. tłuszczowy). Pozwala on w sposób kompleksowy ukazać rzeczywisty stan gospodarki tłuszczowej (lipidowej) w organizmie tj. określić nie tylko poziom cholesterolu całkowitego, ale także jego frakcji LDL (eng. low-density lipoprotein, tzw. cholesterol „zły”), HDL (eng. high-density lipoprotein tzw. cholesterol „dobry”) oraz trójglicerydów.

Czytaj także: Dobry” i „zły” cholesterol – co powinieneś wiedzieć?

Szacuje się, że aż 61 proc. dorosłych Polaków ma zbyt wysoki poziom cholesterolu. Zdecydowana większość nie zdaje sobie z tego faktu sprawy, tymczasem podwyższony poziom tego związku należy do trzech najważniejszych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych oraz wpływa na występowanie innych poważnych dolegliwości. Można zatem stwierdzić, iż cynk to pierwiastek wspiera utrzymanie odpowiedniej masy ciała oraz pomaga zapobiegać chorobom układu sercowo-naczyniowego.

Zbyt wiele cynku w organizmie może być szkodliwe

Nadmiar cynku, podobnie jak innych metali z grupy pierwiastków śladowych, negatywnie wpływa na nasze zdrowie. Badania wykazują, iż jego przyswojenie w ilości przekraczającej zalecenia (wg Instytutu  Żywności i Żywienia 9,4 mg dla mężczyzn, oraz 6,8 mg dla kobiet) np. w postaci owoców czy warzyw, które wyhodowane zostały przy użyciu środków ochronnych zawierających ten pierwiastek może powodować wymioty, osłabienie, niedokrwistość. Ostre objawy zatrucia cynkiem to bóle żołądka, nudności, utrata apetytu, biegunka i bóle głowy. U osób narażonych na długotrwałe działanie pyłu cynkowego i tlenku cynku występuje podrażnienie dróg oddechowych, zaburzenie funkcjonowania przewodu pokarmowego, niedokrwistość, bezsenność, upośledzenie pamięci, zaburzenia słuchu i nadmierna potliwość.

Najpopularniejsze artykuły

Profilaktyka nadciśnienia tętniczego – zalecenia żywieniowe (infografika)

Przygotowanie do badania EKG można podzielić na kilka etapów – dzień przed badaniem: unikaj spożywania dużych ilości kofeiny, alkoholu lub używania wyjątkowo silnych naparów ziołowych, które mogą wpływać na pracę serca.Upewnij się, że masz luźne,

Normy cholesterolu

Wszystko o cholesterolu: rodzaje, normy, przyczyny, diagnostyka, leczenie i profilaktyka. Dowiedz się, jak utrzymać zdrowy poziom cholesterolu i zapobiegać chorobom serca.

Co to jest cholesterol? Cholesterol to woskowata, tłuszczopodobna substancja występująca we wszystkich komórkach naszego ciała. Wbrew powszechnemu przekonaniu, cholesterol jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu i pełni wiele ważnych funkcji: Buduje ściany komórkowe Jest składnikiem tkanek Uczestniczy w produkcji hormonów Bierze udział w syntezie witaminy D Jest potrzebny do produkcji kwasów żółciowych Pomaga w trawieniu […]

Światowy Dzień Serca. Jak rozpoznać problemy kardiologiczne?

Czy wiesz, że choroby serca są każdego roku przyczyną ponad 18,6 mln zgonów na całym świecie? 29 września, jak co roku, obchodzimy Światowy Dzień Serca.

Przeczytaj także

Zdrowie mózgu w wieku dojrzałym: jak zapobiegać spadkom funkcji poznawczych?

Mózg stanowi centrum dowodzenia ludzkiego organizmu, a do pracy potrzebuje nawet ok. 450 kcal lub więcej każdego dnia[2]. Z biegiem lat przestaje funkcjonować na najwyższych obrotach, co jest wynikiem postępującego czasu. W procesie starzenia można zaobserwować kilka zjawisk

Wyniki EKG. Z czego się składają i jak je odczytywać?

2021-08-26 Lektura tego artykułu zajmie 2 minuty Wyniki EKG, czyli elektrokardiografii są niezbędne podczas diagnostyki prowadzonej w […]

Lipidogram: jak interpretować wyniki? Co oznaczają skróty?

Zaburzenia lipidowe są problemem, z którym zmaga się znaczna część polskiego społeczeństwa. Ich występowanie często nie daje wyraźnych objawów, zaś skutki nieleczonych nieprawidłowości są bardzo poważne.