Badania profilaktyczne po 40. roku życia. Co powinny zawierać?
Optymalnewybory.pl »
2021-12-01 Lektura tego artykułu zajmie 2 minuty
(1 głosów, średnio: 5,00)
Loading...
Najlepszą metodą walki z chorobami jest podejmowanie działań zapobiegających ich rozwojowi. Dlatego warto regularnie wykonywać badania profilaktyczne, które pozwolą na ogólną ocenę zdrowia i będą stanowić punkt wyjścia do dalszej diagnostyki. Sprawdź, jakie badania warto wykonać u osób powyżej 40. roku życia.
Wiele chorób rozwija się podstępnie – nie daje wyraźnych objawów. Tak jest między innymi w przypadku miażdżycy, która stanowi następstwo podwyższonego poziomu cholesterolu utrzymującego się przez długi czas. O problemach ze zdrowiem pacjent często dowiaduje się, gdy dojdzie np. do zawału serca. Niekiedy niepokojące jest szybsze męczenie się, kłopoty z koncentracją itp. Warto jednak mieć świadomość, że badanie cholesterolu nie jest jedynym, które warto wykonywać regularnie po 40. roku życia.
Badania profilaktyczne dla osób w wieku 40+
Lista badań profilaktycznych, które warto wykonać po ukończeniu 40. roku życia jest dość długa. Uwzględnia zarówno badania przeznaczone dla wszystkich, jak i badania skierowane do kobiet oraz mężczyzn.
Badania przeznaczone dla wszystkich
Są to badania ogólne, które należy wykonywać systematycznie – niezależnie od płci. Zalicza się do nich m.in.:
- morfologię, OB, stężenie glukozy na czczo,
- badanie ogólne moczu,
- badanie na cholesterol (lipidogram) – raz na 2-3 lata, a u osób obciążonych czynnikami ryzyka nawet co roku,
- pomiar ciśnienia tętniczego,
- elektrokardiogram (EKG) – raz na 3 lata w przypadku pacjentów nieobarczonych ryzykiem,
- kontrola wzroku – wraz z badaniem dna oka i ciśnienia wewnątrzgałkowego,
- RTG klatki piersiowej – co roku u pacjentów palących papierosy, a co 5 lat w przypadku pozostałych osób,
- USG jamy brzusznej – co 3-5 lat,
- gastroskopia – raz na 5 lat,
- badanie gęstości kości – raz na 10 lat[1].
Warto także przeprowadzić badanie na krew utajoną w kale – w ramach profilaktyki nowotworu jelita grubego.
Badania dla kobiet
Warto, aby kobiety w wieku 40+ wykonywały dodatkowe badania, wśród których wymienić można:
- badanie cytologiczne,
- USG przezpochwowe narządów rodnych,
- USG piersi i mammografia – raz na 2 lata,
- oznaczenie stężenia TSH i hormonów tarczycy.
Badania dla mężczyzn
Mężczyźni powinni uzupełnić pakiet badań podstawowych o:
- badanie prostaty per rectum – raz w roku,
- prześwietlenie płuc – co 2 lata.
Warto także regularnie przeprowadzać samobadanie jąder – minimum to raz w miesiącu.
Badanie cholesterolu – dlaczego są takie ważne?
Chociaż wszystkie badania są ważne w kontekście weryfikacji stanu zdrowia, na szczególną uwagę zasługuje badanie cholesterolu. Dlaczego? Warto mieć świadomość, że z podwyższonym poziomem lipoprotein frakcji LDL zmaga się nawet 20 mln Polaków[2], a część nawet nie wie o istnieniu takiego problemu. Jest to zjawisko niepokojące, ponieważ hiperlipidemia zwiększa ryzyko zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych, m.in. zawału serca.
Chociaż badanie cholesterolu powinien wykonywać każdy – już po ukończeniu 20. roku życia, jest ono koniecznością u osób:
- z klinicznymi objawami chorób sercowo-naczyniowych (ChSN),
- z blaszkami miażdżycowymi w tętnicach wieńcowych lub/i szyjnych,
- chorujących na cukrzycę,
- zmagających się z przewlekłą chorobą nerek,
- z nadciśnieniem tętniczym,
- z przewlekłymi autoimmunologicznymi chorobami przewlekłymi,
- obciążonych rodzinnie przedwczesną ChSN[3].
Jeśli chodzi o badanie cholesterolu, za normy przyjmuje się poniższe wartości:
- cholesterol całkowity: 114– 200 mg/dl
- cholesterol HDL: kobiety >50 mg/dl, mężczyźni >40 mg/dl
- cholesterol LDL: <100 mg/dl
- triglicerydy: <150 mg/dl[4].
Przekroczenie wartości dla cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL i trójglicerydów przy obniżonym poziomie cholesterolu HDL może wskazywać na hiperlipidemię. To z kolei oznacza konieczność wdrożenia terapii prowadzącej do przywrócenia optymalnych wartości – podstawę stanowi zwykle zmiana nawyków żywieniowych.
Stan twojego zdrowia w dużej mierze zależy od ciebie, dlatego warto pamiętać o systematycznym wykonywaniu badań profilaktycznych. Wiele chorób nie daje charakterystycznych objawów, a rozpoznane na wczesnym etapie dają największe szanse na wyleczenie.
[1] http://www.psse.rybnik.pl/images/kalendarz_badan_profilaktycznych.pdf
[2] https://pulsmedycyny.pl/eksperci-nieliczni-polacy-ze-zbyt-wysokim-poziomem-cholesterolu-sa-skutecznie-leczeni-992524
[3] Program profilaktyki chorób układu sercowonaczyniowego, nadciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii; Raport w sprawie zalecanych technologii medycznych, działań przeprowadzanych w ramach programów polityki zdrowotnej oraz warunków realizacji tych programów (art. 48aa ust. 1 Ustawy); Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji Wydział Oceny Technologii Medycznych; Warszawa, grudzień 2020
[4] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/103924,cholesterol-i-triglicerydy-panel-lipidowy
