Zamknięcie naczynia tętniczego siatkówki (RAO) może prowadzić do nagłej utraty wzroku spowodowanej zatorem. Tego schorzenia nie można lekceważyć – wymaga ono natychmiastowej diagnostyki. Najczęściej stanowi sygnał świadczący o rozwoju wielu poważnych schorzeń. Sprawdź, jak rozpoznać ten stan i dowiedz się, jakie są jego przyczyny.
Niedrożność tętnic siatkówki znacznie obniża komfort życia pacjenta, ponieważ prowadzi do zaburzeń wzroku. Jeśli problem zostanie zlekceważony, może dojść nawet do nieodwracalnego uszkodzenia siatkówki.
Zator tętnic siatkówki – skąd się bierze?
Do powstania zatoru tętnic siatkówki nie dochodzi bez powodu. Często jest to sygnał wskazujący na rozwój chorób układu sercowo-naczyniowego. Wśród przyczyn tego stanu wymienić można między innymi:
- miażdżycę tętnic szyjnych,
- patologie zastawek serca.
Zator tętnic siatkówki może również wynikać z migotania przedsionków, infekcyjnego zapalenia wsierdzia, olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic[1]. Przedostaje się ze skrzepów – nawet z dość odległych części ciała[2].
Jak rozpoznać zator tętnic siatkówki?
Zator tętnic siatkówki trudno przeoczyć, ponieważ objawia się zaburzeniami widzenia. To, jakiego rodzaju są to zaburzenia, uzależnione jest przede wszystkim od lokalizacji zatoru.
- Zator w tętnicy środkowej siatkówki (CRAO) objawia się nagłą i bezbolesną utratą wzroku.
- Zator w gałęziach tętnicy środkowej siatkówki (BRAO) może nie dawać żadnych symptomów lub powodować lekkie obniżenie ostrości wzroku czy niewielkim ubytkiem w polu widzenia[3].
Ponadto u pacjentów stwierdza się brak reakcji źrenic na światło, a także obrzęk siatkówki i jej zblednięcie[4].
Kto jest narażony na niedrożność tętnic siatkówki?
Ryzyko wystąpienia zamknięcia naczynia tętniczego siatkówki u osób powyżej 50. roku życia szacuje się na 3%[5]. Wśród czynników predysponujących do niedrożności tętnic wymienia się między innymi:
- nadciśnienie tętnicze,
- udar mózgu,
- chorobę niedokrwienną serca,
- podwyższone stężenie cholesterolu LDL,
- migrenowe bóle głowy,
- obecność blaszki miażdżycowej,
- nałogowe palenie papierosów.
Jeżeli więc wystąpił u ciebie zator tętnic siatkówki, warto zgłosić się nie tylko do okulisty, ale również przeprowadzić komplet badań pod kątem chorób serca.
Niedrożność tętnic siatkówki – czy można temu zapobiec?
Badania epidemiologiczne potwierdzają, że czynniki ryzyka RAO pokrywają się z czynnikami ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Jeśli więc zależy ci na uniknięciu nagłej utraty wzroku, warto wprowadzić zmiany w swoim dotychczasowym stylu życia – tak, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia schorzeń układu sercowo-naczyniowego.
Dąż do obniżenia poziomu cholesterolu
Podwyższony poziom cholesterolu LDL jest jednym z ważniejszych czynników wpływających na rozwój miażdżycy, co z kolei zwiększa ryzyko powstania zatorów tętnic siatkówki.
Regularnie wykonuj lipidogram, a w razie konieczności wdróż działania pozwalające na obniżenie stężenia cholesterolu LDL. Zmiana diety to podstawa. Warto ograniczyć spożycie produktów będących źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych i tłuszczów trans. Jednocześnie warto włączyć do jadłospisu produkty zawierające sterole roślinne, np. margarynę Optima Cardio. Udowodniono, że 1,5-2,4 g steroli roślinnych dziennie – w połączeniu z prawidłowo zbilansowaną dietą i zdrowym stylem życia – obniża poziom cholesterolu o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni[6].
Rzuć palenie
Nałogowe palenie papierosów nie tylko zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory płuc, ale również wpływa na rozwój chorób sercowo-naczyniowych oraz narządu wzroku. Jeśli chcesz uniknąć całkowitej utraty widzenia, ograniczyć ilość wypalanych papierosów.
Kontroluj ciśnienie tętnicze krwi
Nadciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko wystąpienia zatoru tętnicy siatkówki, dlatego warto kontrolować wartości ciśnienia krwi. Regularnie wykonuj pomiary (także samodzielnie), a jednocześnie zadbaj o dietę ograniczającą spożycie soli.
Chociaż niedrożność tętnic siatkówki jest stosunkowo rzadkim problemem, ma bardzo poważne konsekwencje. To pokazuje, jak ważne jest prowadzenie zdrowego stylu życia, który ma wpływ nie tylko na układ sercowo-naczyniowy, ale również na narząd wzroku.
[1] Choroby układu sercowo-naczyniowego u pacjenta z zatorem tętnicy siatkówki; Praca poglądowa: Paweł Wałek, Joanna Roskal-Wałek, Janusz Sielski, Magdalena Gierada, Jerzy Mackiewicz, Beata Wożakowska-Kapłon; Folia Cardiologica 2016; 11, 2: 134–13
[2] http://oculistic.pl/poradnie/siatkowkowa/zator-tetnicy-srodkowej-siatkowki-2/
[3] Choroby układu sercowo-naczyniowego u pacjenta z zatorem tętnicy siatkówki; Praca poglądowa: Paweł Wałek, Joanna Roskal-Wałek, Janusz Sielski, Magdalena Gierada, Jerzy Mackiewicz, Beata Wożakowska-Kapłon; Folia Cardiologica 2016; 11, 2: 134–13
[4] http://oculistic.pl/poradnie/siatkowkowa/zator-tetnicy-srodkowej-siatkowki-2/
[5] Choroby układu sercowo-naczyniowego u pacjenta z zatorem tętnicy siatkówki; Praca poglądowa: Paweł Wałek, Joanna Roskal-Wałek, Janusz Sielski, Magdalena Gierada, Jerzy Mackiewicz, Beata Wożakowska-Kapłon; Folia Cardiologica 2016; 11, 2: 134–13
[6] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can