7 skutecznych sposobów na przekonanie dziecka do zdrowego odżywiania

zdrowe odżywianie dzieci
Neofobia żywieniowa, czyli tak zwane „wybiórcze jedzenie” to postawa wobec żywności objawiająca się unikaniem spożywania nowych produktów, a także produktów już znanych, podanej w innej formie. U większości dzieci pojawia się w wieku od 2 do 6 lat i stanowi przejściowe zjawisko.

Niechęć do jedzenia u dzieci jest zależna od wielu czynników, wśród których wymieniamy: sposób odżywiania się kobiety w ciąży, sposób żywienia w okresie niemowlęcym i wczesnego dzieciństwa, a także nawyki i styl życia danej rodziny. Odpowiednia terapia neofobii żywieniowej  jest ważna, gdyż zapobiega niedoborom substancji odżywczych, które są kluczowe w okresie wzrastania i rozwoju.

Poniżej prezentujemy listę 7 rozwiązań, dotyczących tego, jak poradzić sobie z niejadkiem!

1. Wspólne obowiązki!

Chcąc zachęcić swoje dziecko do zdrowej diety, zaangażuje je we wszystkie działania związane z przygotowywaniem posiłków. Zacznij od wspólnych zakupów. Zaprowadź dziecko do alejki ze świeżymi warzywami i owocami i pozwól, aby wybrało to, na co ma ochotę. Niech twoja pociecha sama wybierze to, co wyda się jej smaczne i interesujące.

Następnie puśćcie wodzę fantazji! Być może skomponowanie posiłku z przysmaków wybranych przez malucha okaże się niezwykle trudnym zadaniem, jednakże uruchomienie wyobraźni i pozwolenie sobie na nieco mniej typowe połączenia, z pewnością okaże się pomocne!

Czynności takie jak mieszanie czy ugniatanie są dla twojego dziecka ważnym zadaniem, dlatego przydzielaj mu jak najwięcej takich drobnych, ale bezpiecznych czynności. Im dziecko będzie bardziej zaangażowane w przygotowanie posiłku, tym chętniej spróbuje go na koniec.

Chcąc skomponować prawidłowo zbilansowany posiłek, pamiętaj, aby zawierał on źródło pełnowartościowego białka np. rybę, mięso lub twaróg. W wersji wegańskiej możesz wykorzystać nasiona roślin strączkowych w połączeniu z produktami zbożowymi np. kaszą. Obecne w tych produktach aminokwasy, dzięki zasadzie komplementarności, uzupełniają się nawzajem i będą stanowić pełnowartościowe białko. Do pełni sukcesu, nie zapomnij także o produkcie dostarczającym węglowodanów złożonych np. makaronie, kaszy lub pieczywie.

2. Zabawa jedzeniem

Nie ma nic złego w tym, aby przygotowywanie i spożywanie posiłków było zabawą dla twojego dziecka. Zapewne dobrze znana jest Ci metoda takiego komponowania kanapek, by tworzyły one wesołe minki. Do tego dobrze sprawdzą się różne kolorowe warzywa takie jak: ogórek, oliwki czy papryka. Kiełki mogą stanowić włosy!

Starsze dzieci mogą także zabawić się w tworzenie zwierzątek przy pomocy różnych, twardych warzyw i wykałaczek. Tutaj idealnie sprawdzą się te, które mogą być jedzone na surowo lub są z puszki np. fasola, groszek, oliwki, pomidorki, ogórek, papryka, marchew czy cukinia. Ugotowane brokuły mogą być drzewami, a szczypiorek trawą. Ogranicza was tylko wyobraźnia! Przy tego typu zabawach pomocny może także okazać się makaron w nietypowe kształty np. literki alfabetu. Jeśli do zabaw wykorzystujecie wykałaczki, uważajcie aby dziecko ich nie połknęło.

Nasza redakcja poleca przepis: Kanapka z łososiem, rukolą i ogórkiem zielonym

Pozwól dziecku bawić się żywnością, jeść rękami i nie poganiaj go. Gdy posiłki staną się zabawą, a nie smutnym obowiązkiem, dzieci będą podchodzić do nich z dużą ochotą!

3. Jedzenie z całą rodziną

Gdy rodzic zgłasza się z niejadkiem do dietetyka, jedną z pierwszych czynności, jaką podejmuje doświadczony specjalista, to poznanie sposobu żywienia rodziców. Są oni wzorem dla swojej pociechy także w kwestii jedzenia! I przykładowo, jeśli dziecko widzi, że rodzic nie je warzyw, samo nie będzie chciało ich jeść.

Ważne jest także, aby zdać sobie sprawę, że dzieci jedzą o wiele chętniej, jeśli posiłki są spożywane w towarzystwie. Jeśli więc zmagasz się z niejadkiem, możesz zaaranżować rodzinny obiad lub kolację. Dobrym rozwiązaniem jest także zaproszenie rówieśników na wspólny posiłek. Wtedy dania, nawet te mniej lubiane, szybciej znikną z talerza!

4. Unikanie rozpraszaczy

Zmagając się z niejadkiem, powinniśmy unikać rozpraszaczy takich jak: telewizja, tablet czy telefon. Z jednej strony przemycenie nielubianych posiłków może wydawać się łatwiejsze, gdy zajmiemy uwagę dziecka bajką, to z drugiej strony takie podejście nie stanowi dobrego rozwiązania na przyszłość. Nie uczymy dziecka świadomego spożywania posiłków i właściwych nawyków żywieniowych. Z tego względu zasiadając do posiłku, postaraj się do minimum ograniczyć czynniki, które mogą interesować twoje dziecko bardziej, niż pełnowartościowy posiłek.

Optima Omega 3

5. Unikaj ciągłego dokarmiania i podawania dziecku picia

Jeśli chcesz, aby twoja pociecha zjadała główne posiłki, takie jak śniadanie, obiad czy kolacja, unikaj ciągłego dokarmienia. Przekąski owszem są potrzebne, ale nawet te zdrowe, występujące w nadmiernych ilościach, niepotrzebnie zmniejszają apetyt dziecka na najważniejsze dania. Co więcej, ciągłe dokarmianie dziecka przyzwyczaja je do stałej konsumpcji żywności, co w przyszłości może skutkować nadmiernym apetytem i nad konsumpcją.

Staraj się dostosować ilość przekąsek do wieku dziecka. Zgodnie z zaleceniami ekspertów z Instytutu Matki i Dziecka odpowiednia ilość posiłków dla dzieci już w drugiej połowie 1. roku życia to od 4. do 5 dziennie. Podobnie jest w przypadku starszych dzieci, którym zazwyczaj wystarczają dwie dodatkowe przekąski – II śniadanie i podwieczorek.

Nie mniejsze znaczenie mają także spożywane płyny! Uważać należy na ilość soków, jakie podaje się dzieciom. Zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia dopuszczalna ilość soków w diecie dziecka w wieku 4 – 6 lat to maksymalnie 170 ml, a od 7 roku to szklanka o pojemności 230 ml. Z jadłospisu dziecka należy także całkowicie wyeliminować napoje gazowane. Produkty te nie tylko przyzwyczają twoje dziecko do smaku słodkiego, to dodatkowo zwiększają ryzyko nadwagi i otyłości, nie dostarczając nic poza cukrem/słodzikami i substancjami dodatkowymi takimi jak konserwanty, barwniki, substancje smakowo – zapachowe.

Polecamy do czytania: Podwyższony cholesterol u dzieci – co musisz wiedzieć?

6. Nie zniechęcaj się i przemycaj niechciane produkty

Wielu dietetyków często spotka się z sytuacją, kiedy to sam rodzic zniechęca dziecko do danych produktów. Dzieje się to na przykład wtedy, kiedy opiekun z góry zakłada, że jego pociecha nie zje danego posiłku, bo nie będzie mu smakować. Tymczasem wielokrotnie dziecko nawet nie miało okazji spróbować danego dania.

Pozornie nielubiane produkty mogą być łatwo przemycone do diety dzieci postacią pysznych, niepozornych rozwiązań. Tutaj ponownie, potrzebna będzie twoja kreatywność. Czekoladowe ciasto z buraków, owsianka marchewkowa czy placuszki z pieczonego kalafiora? Żaden problem!

Czytaj także: Brain food, czyli jaka dieta jest najlepsza dla mózgu?

7. Stosuj metodę małych kroczków

Pamiętaj, podejmując wszelkie działania mające na celu zmienić nawyki żywieniowe twojego dziecka, spotkasz się z oporem. Z tego powodu najważniejsza jest twoja wytrwałość i niepoddawanie się. Pamiętaj, to rodzic lub opiekun decyduje o tym co zje dziecko, a także, jak i kiedy zostanie to podane. Natomiast dziecko decyduje o tym, czy zje i ile. Dobra wiadomość jest jednak taka, że im wcześniej zadbasz o dietę twojej pociechy, tym łatwiejszy jest to proces.

Zachęcając swoje dzieci do zdrowej żywności, ciesz się z małych rzeczy. Jeśli dzisiaj szpinak został odrzucony, sukcesem będzie, jeśli dziecko go przynajmniej spróbuje. Im więcej razy maluch będzie próbować dany produkt, tym większa szansa, że finalnie uda się uzyskać całkowitą akceptację produktu.

Wprowadzane zmiany powinny być podejmowane stopniowo. Na przykład, jeśli twoja pociecha w ogóle nie spożywa warzyw, warto zacząć od podawania kilku plasterków pomidora bez skórki do kanapek i stopniowo zwiększać ich ilość. Podobnie jest w przypadku produktów mlecznych, ryb i mięsa. Dobrym rozwiązaniem będzie także łączenie produktów lubianych z małą ilością tych, które dziecko unika.

Niedobory żywieniowe lub ogólnie zbyt niska ilość spożywanej żywności może przyczynić się do zaburzenia wzrastania i rozwoju. Pomimo że niechęć wobec jedzenia jest powszechna u wielu dzieci, to nadal nie znamy na nią lepszego lekarstwa, jak wytrwała i ciężka praca rodziców. Pamiętać należy także, że podstawą powinno być dawanie dobrego przykładu już przez opiekunów. Biorąc pod uwagę, jak wielką rolę, w zachowaniu zdrowia twojej pociechy, odgrywa dieta, warto zadbać o nią już od najmłodszych lat!

Bibliografia

A. Kozioł-Kozakowska i wsp. Neofobia żywieniowa jej uwarunkowania i konsekwencje zdrowotne. Standardy Medyczne/Pediatria 2013;
H. Weker i wsp. Schemat żywienia dzieci w pierwszym roku życia. Żywienie niemowląt i małych dzieci. Instytut Matki i Dziecka 2014.
M. Jarosz i wsp. Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży 2019. Instytut Żywności i Żywienia.
A. Longue. The Psychology of Eating and Drinking. New York: Brunner-Routledge 2014. p. 90.