Jak właściwie komponować posiłki przy niewydolności serca?

Redakcja Optymalnewybory.pl

13.02.2020

3 minuty czytania

Według specjalistów niewydolność serca w ostatnich latach stała się jednym z głównych problemów współczesnej kardiologii. Na schorzenie to cierpi już ok. 15 mln osób w Europie, w Polsce – niemal milion; kolejne 10 mln Polaków jest tym schorzeniem poważnie zagrożonych. Mimo tych niepokojących rokowań, warto podkreślić, że możemy znacząco wpływać na przebieg tej choroby, skutecznie jej zapobiegać, opóźniać jej postęp, a także ograniczać jej konsekwencje. W profilaktyce i leczeniu niewydolności serca dużą rolę odgrywa samokontrola stanu zdrowia oraz dbałość o higieniczny tryb życia, do którego zaliczyć możemy właściwe odżywianie (dieta dobra dla serca), dbałość o regularną aktywność fizyczną oraz stałą kontrolę stanu naszego układu krążenia przez specjalistów.

Z przeprowadzonych badań wynika, że najważniejsze w prewencji i leczeniu niewydolności serca jest utrzymanie prawidłowego stężenia we krwi kwasów tłuszczowych i glukozy oraz niskiego stężenia insuliny i leptyny – hormonów odpowiedzialnych za nadmierny przyrost tkanki tłuszczowej w organizmie. Dla osiągnięcia tych celów najlepszą strategią jest utrzymanie odpowiedniej masy ciała (nieprzekraczającej wartości BMI) i wysokiej wrażliwości na insulinę przez kontrolę ilości i jakości spożywanego pokarmu oraz codzienną aktywność fizyczną.

Zalecenia dietetyczne dla chorych z niewydolnością serca

Chorującym na niewydolność serca poleca się dietę nisko węglowodanową (30–40% dostarczanej energii) złożoną z pokarmów o niskim indeksie glikemicznym (zaliczyć do nich możemy m.in. niektóre świeże owoce, warzywa, chleb razowy, kaszę gryczaną, ciecierzycę, płatki owsiane czy chudy twaróg), a także wzrost zawartości w diecie jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych pochodzących z roślin i ryb (40–50% dostarczanej energii). Dobry tłuszcz znaleźć możemy w rybach, zwłaszcza morskich, ale także w produktach takich jak orzechy, nasiona sezamu, siemię lniane, oleje roślinne takie jak oliwa z oliwek czy olej rzepakowy. Najnowsze badania sugerują także, że wbrew powszechnej opinii dieta wysokotłuszczowa jest „neutralna” lub korzystna dla serca, pod warunkiem, że zawiera jak najmniej nasyconych kwasów tłuszczowych i jest wzbogacona wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi omega-3. Testy epidemiologiczne dowodzą, że wraz ze wzrostem spożycia wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzących z tłuszczu rybiego zmniejsza się ryzyko rozwoju niewydolności krążenia.

Doświadczenia wielu krajów europejskich, a także USA i Japonii wykazały, że dzięki kompleksowym programom promującym nowoczesną profilaktykę, diagnostykę i leczenie można skutecznie opanować i zminimalizować epidemię chorób sercowo-naczyniowych, które w krajach wysoko rozwiniętych stanowią główną przyczynę przedwczesnych zgonów ich mieszkańców. W ostatnich latach medycyna poczyniła znaczne postępy w leczeniu niewydolności serca, dlatego jest możliwe zmniejszenie tempa rozwoju choroby, złagodzenie objawów choroby, wydłużenie życia i poprawa jego jakości. W procesie tym prócz przyjmowania leków niezwykle istotna jest świadomość wpływu, jaki prowadzony styl życia ma na rozwój tej choroby oraz kontrola czynników ryzyka. Zaliczyć do nich można przede wszystkim palenie tytoniu, małą aktywność fizyczną, nadużywanie alkoholu, a także złe nawyki żywieniowe.

Dieta przy niewydolności serca

Prócz unikania spożywania produktów bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe (ich źródłem są przede wszystkim tłuszcze zwierzęce), chorym na niewydolność serca poleca się stosowanie diety śródziemnomorskiej, która, jak udowodniły liczne badania, wywiera korzystny wpływ na kondycję serca. Dietę tę charakteryzuje duża ilość owoców, warzyw, roślin strączkowych, orzechów oraz oliwy z oliwek jako głównego źródła tłuszczu, a także wysoki udział w diecie ryb, drobiu i jaj. Dla chorych z niewydolnością serca ważne jest także przestrzeganie zasady ograniczenia spożycia soli w celu zapobiegania retencji płynów w organizmie, a także ograniczenie spożycia płynów.

Mimo, że w Polsce od początku lat 90. XX w. dzięki rosnącej świadomości społecznej utrwala się pozytywna tendencja do zastępowania tłuszczów zwierzęcych roślinnymi oraz tłuszczów nasyconych wielonienasyconymi (oleje roślinne, oliwa, margaryny), niestety, badania dowodzą, ze pacjenci z niewydolnością serca wciąż posiadają złe nawyki żywieniowe. Większość z nich stosuje dietę zawierającą dużą ilość czerwonego mięsa i jego przetworów, mało ryb, niewiele warzyw i owoców, przewagę tłuszczów zwierzęcych nad roślinnymi. Podobnie jak w przypadku osób zdrowych, dbałość o jakość spożywanych posiłków powinna być skorelowana także z regularnością ich spożywania (4-5 posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu), co pozwala na bieżące pożytkowanie energii przyjmowanej z pokarmu i brak odkładania się tkanki tłuszczowej. Jest to o tyle ważne, że otyłość to czynnik związany z niewydolnością serca, wpływający na jej rokowanie.

Bibliografia

  • http://www.niewydolnosc-serca.pl/konferencja2018/index.html
  • Monika K. Duda et al., Wpływ kompozycji diety i nadmiaru substratów energetycznych na rozwój niewydolności serca, Kardiologia Polska 2009; 67: 10 (supl. 6)
  • Monika K. Duda et al., ibidem
  • Katarzyna Marciniak-Łukasiak, ROLA I ZNACZENIE KWASÓW TŁUSZCZOWYCH OMEGA-3, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 6 (79), 24 – 35
  • Za: Monika K. Duda et al., ibidem
  • S. Krzemińska, A. Borodzicz-Cedro, M. Arendarczyk, Wpływ edukacji na jakość życia i ponowne hospitalizacje u chorych z niewydolnością serca, Piel. Zdr. Publ. 2011, 1, 1, 57–64

Najpopularniejsze artykuły

Profilaktyka sercowo-naczyniowa: Tydzień dla Serca 2022 (infografika)

Choroby układu sercowo-naczyniowego są jednymi z głównych przyczyn zgonów na świecie. Istnieją jednak skuteczne metody profilaktyki, które każdy może wdrożyć, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia tych schorzeń.

Dieta ketogenna a problemy kardiologiczne. Kardiolodzy biją na alarm!

Dieta ketogenna (znana również jako dieta ketogeniczna) polega na ograniczeniu spożycia węglowodanów na rzecz białka i tłuszczów. Ich redukcja – nawet do 10% wartości energetycznej – przyczynia się do zwiększonej produkcji ciał ketonowych.

Choroba Alzheimera: objawy, przyczyny, profilaktyka (infografika)

Przygotowanie do badania EKG można podzielić na kilka etapów – dzień przed badaniem: unikaj spożywania dużych ilości kofeiny, alkoholu lub używania wyjątkowo silnych naparów ziołowych, które mogą wpływać na pracę serca.Upewnij się, że masz luźne,

Przeczytaj także

Produkty zawierające magnez

2021-02-13 Lektura tego artykułu zajmie 6 minut. Magnez – podstawowy element strukturalny organizmów żywych, integralny składnik kości […]

Jak działa błonnik pokarmowy?

Błonnik pokarmowy jest często obecny w suplementach diety na odchudzanie. Możemy o nim także usłyszeć, że ułatwia […]

Kwasy Omega-6 – źródła i działanie

Kwasy tłuszczowe Omega-6 to rodzina nienasyconych kwasów tłuszczowych należących do tak zwanych niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). […]