5,00

Elektrolity: czym są i jaki mają wpływ na organizm?

Redakcja Optymalnewybory.pl

25.12.2021

2 minuty czytania

Odczuwasz ogólne osłabienie? Zmagasz się z zawrotami głowy i kołataniem serca? To wystarczające powody, dla których warto sprawdzić stan gospodarki wodno-elektrolitowej. Poznaj więc najważniejsze informacje o elektrolitach, aby wiedzieć, jaki mają wpływ na funkcjonowanie organizmu.

Optima Neuro

Poznaj najważniejsze elektrolity

Mianem elektrolitów określa się wodne roztwory jonów. Z punktu widzenia prawidłowej pracy organizmu znaczenie mają przede wszystkim jony: magnezu, potasu, sodu, wapnia oraz jony chlorkowe i fosforanowe. To właśnie one odpowiadają za gospodarkę wodno-elektrolitową.

Sód

Sód wspomaga utrzymywanie optymalnej objętości płynów. Jest też odpowiedzialny za regulowanie ciśnienia tętniczego krwi. Ponadto wspomaga prawidłowe przekaźnictwo nerwowe.

Najczęstszym powodem niedoboru sodu w organizmie jest utrata wody zawierającej ten jon, co ma związek np. z biegunką, wymiotami, wzmożoną potliwością. Wśród przyczyn niedostatecznej ilości sodu w organizmie wymienia się też m.in.:

  • niedoczynność tarczycy,
  • przewlekłą niewydolność serca,
  • marskość wątroby.

Magnez

Magnez jest jednym z budulców kości – szacuje się, że ok. 50-60% znajduje się w szkielecie[1]. Pierwiastek ten wspiera proces krzepnięcia krwi, a także odpowiada za skurcze serca. Istnieją przypuszczenia, że magnez pomaga zmniejszyć ryzyko nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy typu 2[2].

Niedostateczna ilość tego jonu ma związek m.in. z dietą ubogą w ten pierwiastek, przyjmowaniem niektórych leków. Może również wskazywać na zapalenie trzustki czy choroby nerek.

Potas

Potas to pierwiastek, który określany jest mianem kationu wewnątrzkomórkowego[3]. Odpowiada za przewodnictwo nerwowe, a także uczestniczy w procesie skurczu mięśni – w tym mięśnia sercowego. Ponadto pomaga w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej.

Zbyt mała ilość tego jonu w organizmie ma związek m.in. z dietą ubogą w potas, rozległymi oparzeniami, niedożywieniem, przyjmowaniem niektórych leków. Może również świadczyć o chorobach nerek, zespole Cushinga.

Wapń

Wapń jest głównym składnikiem budulcowym kości. Szacuje się, że 99% tego pierwiastka znajduje się w kościach oraz zębach[4]. Wspomaga on proces krzepnięcia krwi, a także odpowiada za przewodnictwo nerwowe oraz skurcze mięśni. Ponadto pomaga zapobiegać nadciśnieniu[5].

Niedobór wapnia wynika m.in. z diety ubogowapniowej, niedostatecznej ilości witaminy D. Może mieć także związek z ostrym zapaleniem trzustki czy leczeniem osteoporozy – prowadzi to bowiem do odkładania tego pierwiastka w kościach lub tkankach miękkich.

Wpływ elektrolitów na funkcjonowanie organizmu

Wpływ elektrolitów na organizm wiąże się z działaniem poszczególnych pierwiastków. Oznacza to, że:

  • wspierają pracę serca,
  • wspomagają funkcjonowanie mózgu,
  • przyczyniają się do przekazywania impulsów nerwowych.

Niedostateczna ilość choćby jednego z jonów prowadzi do zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Objawia się to takimi dolegliwościami jak np.:

  • zaburzeniami rytmu serca,
  • nieprawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego krwi,
  • występowaniem obrzęków nóg i rąk,
  • bólami mięśni,
  • skurczami mięśni[6].

Badanie stężenia elektrolitów – kiedy je wykonać?

Badanie polegające na oznaczeniu stężenia elektrolitów warto wykonać wówczas, gdy pojawiają się niepokojące objawy świadczące o zaburzeniu równowagi wodno-elektrolitowej. Uzyskane wyniki należy porównać z obowiązującymi normami:

  • sód: 135–145 mmol/l,
  • potas: 3,5–5,1 mmol/l,
  • wapń: 2,25–2,75 mmol/l,
  • magnez: 0,65–1,2 mmol/l[7].

Jak dochodzi do utraty elektrolitów?

Jeśli wyniki badań wskazują na obniżony poziom elektrolitów, warto poznać przyczynę takiego stanu. Zwykle jest ona prozaiczna i ma związek z niewłaściwą dietą czy wzmożoną potliwością na skutek wysiłku fizycznego. Istnieją jednak jeszcze inne przyczyny, które prowadzą do zaburzenia równowagi elektrolitowej. Są to m.in. infekcje wirusowe, wymioty, biegunka.

Aby nie dopuścić do utraty elektrolitów w organizmie warto:

  • ograniczyć aktywność fizyczną w okresie upałów,
  • przyjmować duże ilości płynów przy gorączce, biegunce czy wymiotach,
  • zadbać o prawidłową dietę bogatą w źródła potasu, magnezu, wapnia, sodu.

Pamiętaj! Zachwiana równowaga elektrolitowa może zaburzać funkcjonowanie układu nerwowego i układu krążenia. Jeśli więc zauważysz niepokojące objawy, warto oznaczyć stężenie elektrolitów, a przy okazji przyjrzeć się diecie i stylowi życia.

[1] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/73839,magnez

[2] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/73839,magnez

[3] mp.pl/pacjent/dieta/zasady/73851,potas

[4] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/73823,wapn

[5] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/73823,wapn

[6] https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/99724,badanie-stezenia-elektrolitow-sod-potas-wapn-magnez

[7] https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/99724,badanie-stezenia-elektrolitow-sod-potas-wapn-magnez

Najpopularniejsze artykuły

Odwrócone ciasto z czerwonym grejpfrutem

Odwrócone ciasto z czerwonym grejpfrutem

Zapraszamy do wypróbowania naszego przepisu na ciasto z czerwonym grejpfrutem. To pyszna i zdrowa propozycja na deser, który dostarczy wartościowych składników odżywczych dzięki grejpfrutowi i olejowi rzepakowemu. Składniki: 1 czerwony grejpfrut (300 g) 1 jajko (60 g) 3 białka (90 g) 3 i 1/2 łyżki margaryny Optima Cardio (70 g) 8 łyżek oleju rzepakowego (80 […]

Ruch, który ratuje życie

Ruch, który ratuje życie: najlepsze ćwiczenia dla zdrowia serca

Chcesz żyć dłużej i zdrowiej? Ruszaj się! Ludzkie ciało jest stworzone z myślą o ruchu. Dlatego mamy dla Ciebie garść wskazówek, dzięki którym będzie Ci łatwiej zwiększyć codzienną aktywność. Od razu uspokajamy: wcale nie musisz od razu kupować karnetu na siłownię. Prezentujemy proste wskazówki, które pozwolą Ci zadbać o siebie na co dzień. Ruch a […]

<p>Drawing of brain and </p>

Dieta MIND: sposób na naturalne wsparcie mózgu?

2022-02-12 Lektura tego artykułu zajmie 2 minuty Utrzymanie sprawności umysłowej zależy nie tylko od stymulowania mózgu do […]

Przeczytaj także

Ryby morskie, jakie korzyści przynosi ich spożywanie?

W wypowiedziach lekarzy i dietetyków często słyszymy, że ryby są zdrowe i warto włączyć je do swojego […]

Dieta Seniora

Dieta seniora — 8 produktów zalecanych osobom starszym

Dieta seniora — 8 produktów zalecanych osobom starszym Jesień życia jest okresem, w którym warto szczególnie uważnie zatroszczyć się o dietę. Powód jest prosty: potrzeby starzejącego się organizmu są nieco inne niż w młodzieńczych latach. Na szczęście wcale nie oznacza to, że trzeba rezygnować z ulubionych potraw i smaków. Zobacz, jakie produkty powinny się znaleźć […]

dieta śródziemnomorska

Dieta śródziemnomorska a cholesterol — jak skutecznie obniżyć LDL?

Dbasz o zdrowie swojego serca? Zwróć szczególną uwagę na wyniki swojego lipidogramu, a zwłaszcza na LDL, czyli tzw. zły cholesterol. Jeśli jego stężenie jest wysokie, rośnie ryzyko rozwoju miażdżycy, a co za tym idzie – chorób sercowo-naczyniowych. Zobacz, jak na obniżenie LDL może wpłynąć jadłospis, a dokładniej dieta śródziemnomorska. Co to jest LDL i jakie […]