Cholesterol, a geny. Czy istnieje powiązanie?

Redakcja Optymalnewybory.pl

27.01.2017

3 minuty czytania

Cholesterol to bardzo ważny dla naszego zdrowia związek, z którego wytwarzamy w organizmie m.in. hormony płciowe, a w skórze przy udziale promieni słonecznych również witaminę D. Cholesterol jest więc substancją niezbędną do życia, którą w większości nasz organizm produkuje sam, a około 30 % wchłaniamy z codzienną dietą, o ile jest odpowiednio zbilansowana. Niestety bardzo łatwo jest przekroczyć zalecane normy. W jakiś sposób? Co mają z tym wspólnego nasze geny oraz dlaczego o podwyższony  cholesterol podejrzewa się nawet słynną Mona Lizę z obrazu Leonarda da Vinci?

Pierwotne i wtórne przyczyny podwyższonego cholesterolu

Na poziom cholesterolu wpływa bardzo wiele czynników, które dzielimy na pierwotne i wtórne. Do tych pierwszych zaliczamy uwarunkowania genetyczne, na które niestety nie mamy wpływu. Możemy odziedziczyć pojedynczy gen z niekorzystną mutacją wpływającą na wzrost cholesterolu lub może mieć miejsce dziedziczenie wielogenowe. Do wtórnych przyczyn podwyższonego cholesterolu zaliczamy natomiast czynniki od nas zależne i takie które możemy modyfikować. Wśród nich bardzo istotny jest styl życia (dieta, używki, poziom aktywności fizycznej). Na wzrost cholesterolu wpływać mogą też niektóre leki np. sterydowe, antykoncepcyjne, moczopędne, czy też witamina A (w nadmiarze). Część chorób m.in. otyłość, cukrzyca typu 2, niedoczynność tarczycy, niewydolność nerek, żółtaczka, również zwiększa ryzyko zaburzeń cholesterolowych. Najbardziej niebezpieczne dla zdrowia jest jednak jednoczesne działanie czynników genetycznych (pierwotnych) wraz z środowiskowymi, czy współwystępującymi chorobami, czy farmakoterapią (przyczyny wtórne). Ryzyko rozwoju miażdżycy i innych chorób układu krążenia jest wtedy ogromne.

Dziadkowie, rodzice, my, dzieci – kogo warto zbadać?

Jeżeli w Twojej rodzinie w którymkolwiek z pokoleń pojawił się problem wysokiego stężenia cholesterolu, warto dokładniej przyjrzeć się temu problemowi. Zwłaszcza wtedy, kiedy przekroczenie norm utrzymywało się przez wiele lat, mimo unikania używek (alkohol, palenie) i w miarę zdrowego stylu życia (sporo ruchu, zbilansowane posiłki). Uważać powinniśmy przede wszystkim na stężenie „złego” LDL cholesterolu, wysoki poziom ogólnego cholesterolu oraz trójglicerydów, a zaniżony „dobry” HDL cholesterol. Zawsze powinniśmy o tej rodzinnej tendencji do zaburzeń poinformować lekarza. Ponadto naprawdę warto wykonać badania również u dzieci, w myśl zasady, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Polecamy do czytania: Jak się przygotować do badania i interpretować wynik cholesterolu – lipidogram?

Jakie mogą być objawy przewlekłej hipercholesterolemii?

Cholesterol, a geny Początkowo wysoki cholesterol całkowity i „zły” LDL cholesterol, niestety absolutnie nie dają objawów. Przewlekłe przekroczenie stężenia tych związków we krwi powodować może natomiast przedwczesne pojawienie się choroby wieńcowej (nawet u młodych osób), skutkującej rozwojem miażdżycy wraz z wszystkimi jej dalszymi powikłaniami. Hipercholesterolemia u Mona Lizy? Niektórzy naukowcy mają takie podejrzenia.  Przyglądając się jej postaci na słynnym obrazie Leonarda da Vinci, dopatrują się charakterystycznych objawów tego schorzenia układu krążenia. Widoczne są dwa zgrubienia: jedno w okolicach lewego kącika oka oraz drugie na prawej dłoni. Mogły one być tzw. żółtakami, czyli złogami cholesterolu. Są to typowe objawy przewlekłych zaburzeń cholesterolowych, najczęściej obserwowane właśnie na grzbiecie dłoni (na ścięgnach prostownika) oraz na nogach w okolicach ścięgna Achillesa.

Leczenie wysokiego poziomu cholesterolu we krwi

Podstawą leczenia zaburzeń jest zmiana stylu życia, czyli eliminacja używek, zbilansowana dieta i regularna aktywność fizyczna. Zwłaszcza u dzieci, aby uniknąć przedwczesnej farmakoterapii. Edukacja w tym zakresie jest bardzo ważna, szczególnie odnoście prawidłowego komponowania posiłków. Optima Cardio W przypadku hipercholesterolemii pierwotnej, uwarunkowanej genetycznie, każdy pacjent powinien być pod opieką specjalistycznej poradni lipidowej. Wprowadzanie leków obniżających stężenie cholesterolu we krwi powinno być konieczną, ale ostatecznością.

Bibliografia

  • Grabańska K., Walczak-Gałęzewska M., Bogdański P., Pupek-Musialik D. (2011): Genetyczne zaburzenia przemiany lipidów – opis przypadku. Forum Zaburzeń Metabolicznych, tom 2, nr 1, 74-84s
  • Rynkiewicz A.: Rodzinna hipercholesterolemia u dorosłych jako przykład kompleksowego leczenia miażdżycy, materiały Krajowego Centrum Diagnostyki i Leczenia Hipercholestreolemii Rodzinnej (Internet)
  • Wytyczne ESC/EAS dotyczące postępowania w dyslipidemiach. Kardiologia Polska 2011; 69, supl. IV: 143–200

Najpopularniejsze artykuły

Olej kokosowy

Olej kokosowy – nie dla serca?

Olej kokosowy wzbudza wśród konsumentów wiele skrajnych emocji. Przez zwolenników jest często określany mianem „najzdrowszego z tłuszczów”. Jednak wiele towarzystw i instytucji naukowych podkreśla, że jest on bogatym źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych, którego spożycie powinno być tak niskie jak to możliwe. Stanowisko American Heart Association (AHA) W czerwcu 2017 roku, AHA wydała stanowisko dotyczące oleju […]

Cholesterol

Pierwszy krok do zdrowego serca – sprawdź, jak obniżyć cholesterol

Za wysoki cholesterol? To problem, z którym zmaga się wielu Polaków. Ty też jesteś w tej grupie, a ostatnie wyniki lipidogramu Cię zaniepokoiły? Nie wpadaj w panikę. Zbyt wysoki poziom LDL czy cholesterolu całkowitego to alarmująca sytuacja, ale możesz nad nią zapanować. Zobacz, co zrobić, aby obniżyć cholesterol. Oto rozwiązania, które możesz wdrożyć tu i […]

Nadciśnienie tętnicze u młodych osób: przyczyny i profilaktyka

Nadciśnienie tętnicze u młodych osób określa się mianem zaburzenia hemodynamicznego. Jego cechą charakterystyczną we wczesnej fazie jest duża pojemność wyrzutowa i prawidłowy opór obwodowy

Przeczytaj także

Jak czytać etykiety produktów – co to jest RWS?

20-05-2021, lektura tego artykułu zajmie 5 minut. Czy kiedykolwiek na opakowaniu produktu żywnościowego Twoją uwagę przykuło oznaczenie […]

Wpływ spożywania mięsa na rozwój chorób sercowo-naczyniowych

2021-12-16 Lektura tego artykułu zajmie 2 minuty Na choroby sercowo-naczyniowe zapada duża liczba Polaków, co ma związek […]

Nadciśnienie tętnicze – dlaczego jest tak niebezpieczne?

Nieleczone, prowadzi do uszkodzenia nerek, zwiększenia ryzyka wystąpienia poważnych chorób układu krążenia oraz powikłań ze strony systemu […]