Hipotonia. Czym jest i jak ją wykryć?
2021-08-27 Lektura tego artykułu zajmie 2 minuty
(1 głosów, średnio: 5,00)
Loading...
Hipotonia to pojęcie, którym określa się dwa rodzaje schorzeń. Czasami w ten sposób mówi się o obniżonym napięciu mięśniowym, jednak najczęściej to określeni odnosi się do niskiego ciśnienia tętniczego. Zobacz, czym objawia się i skąd bierze się obniżone ciśnienie tętnicze, jak się je wykrywa oraz czy istnieje konieczność jego leczenia.
Co to jest hipotonia?
Hipotonia lub hipotensja to pojęcie stosowane w odniesieniu do niedociśnienia tętniczego. To schorzenie jest opisywane znacznie rzadziej niż hipertensja, czyli nadciśnienie. Dzieje się tak z dwóch przyczyn.
Po pierwsze, hipotonia szacunkowo dotyczy ok. 1-2% społeczeństwa i ok. 5-10% osób po 65. roku życia[1], za to z nadciśnieniem mierzy się ponad 10 mln Polaków, co stanowi ok. 1/3 wszystkich osób dorosłych w naszym kraju[2].
Po drugie, niedociśnienie tętnicze, gdy nie daje żadnych objawów, zazwyczaj nie wymaga leczenia. Warto jednak przyjrzeć mu się bliżej, zwłaszcza że pojawiają się badania wskazujące na to, że jedna z postaci hipotonii może zwiększać ryzyko układu krążenia i zgonu chorego.[3]
Kiedy można mówić o hipotonii?
Hipotonia, czyli przewlekłe niedociśnienie tętnicze, jest pojęciem, które nie ma jednoznacznej definicji – zwłaszcza że w ostatnich latach zmieniły się też rekomendacje odnośnie do prawidłowego ciśnienia krwi. Zgodnie z nimi:
- za prawidłowe uznaje się ciśnienie 120-129 /80-84 mm Hg,
- za wysokie prawidłowe ciśnienie uznaje się to w wartościach pomiędzy 130-139/85-89 mm/Hg,
- za nadciśnienie uznaje się wartości równe bądź wyższe 140/90 mm Hg,
- za „optymalne” jest uznane ciśnienie poniżej 120/80 mm Hg.[4]
Czy to jednak oznacza, że każda wartość poniżej tego poziomu jest prawidłowa? Niekoniecznie. O hipotonii najczęściej mówi się wówczas, gdy wartości ciśnienia spadają poniżej 90/60 mm Hg. Według definicji niemieckich badaczy wartość ciśnienia skurczowego, poniżej której jest definiowana hipotonia samoistna to 110 mm Hg u mężczyzn i 100 mm/Hg u kobiet, za to Owens ze wspólnikami, po przeprowadzeniu 24-godzinnych automatycznych pomiarów ciśnienia uznali wartości poniżej odpowiednio:
- dla mężczyzn w dzień 115/70 mm Hg, w nocy 97/656 mm Hg,
- dla kobiet w dzień 105/65 mm Hg, w nocy 92/52 mm Hg.[5]
Jakie są rodzaje hipotonii?
Niedociśnienie tętnicze badacze dzielą na:
- samoistne (pierwotne) – to najczęściej występująca postać niedociśnienia, która – o ile nie daje objawów – nie wymaga leczenia,
- ortostatyczną – jest rozpoznawana wówczas, gdy ciśnienie skurczowe zmniejsza się o minimum 20 mm Hg, a skurczowe o 10 mm Hg po przyjęciu pozycji stojącej. Może to nastąpić w ciągu kilku minut po pionizacji lub z kilkudziesięciominutowym opóźnieniem. Jest ona schorzeniem wtórnym. Czynnikami etiopatogenetycznymi, które są najczęściej wymieniane, to np. choroba Parkinsona z niewydolnością autonomiczną, cukrzyca, porfiria, choroby nadnerczy, czy zwiększenie sztywności naczyń krwionośnych.[6]
Hipotonia ortostatyczna jest diagnozowana również u pacjentów z nadciśnieniem i uznawana za bardzo trudną do leczenia.[7] Może ona zwiększać ryzyko dla układu krążenia chorego.
Jakie objawy daje hipotonia?
U wielu osób hipotonia nie daje żadnych objawów – zwłaszcza jeśli mowa o postaci pierwotnej. Pacjenci zgłaszają jednak objawy związane ze złym samopoczuciem, np. takie jak:
- ogólna ociężałość,
- kłopoty z koncentracją,
- apatia,
- zawroty głowy,
- zimne dłonie i stopy,
- bladość twarzy,
- senność,
- nudności,
- bóle głowy,
- mroczki przed oczami,
- przyspieszone tętno.[8]
Jeśli doświadczyło się takich objawów, warto regularnie mierzyć ciśnienie i zgłosić się do lekarza, jeśli jego wartości są stale niskie. Przy podejrzeniu hipotonii ortostatycznych wykonuje się test pionizacyjny (HUTT), który pozwala potwierdzić związek między staniem a obniżeniem ciśnienia.
Dobrze jest też zadbać o utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi – m.in. przez zdrową dietę oraz odpowiednią porcję ruchu – tak, aby uniknąć np. konsekwencji usztywnienia naczyń krwionośnych, które jest często łączone z hipotonią ortostatyczną.
[1] http://www.czytelniamedyczna.pl/554,aktualny-stan-wiedzy-na-temat-hipotonii.html
[2] https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/raport-nfz-nadcisnienie-tetnicze,7352.html
[3] https://podyplomie.pl/kardiologia/10014,przewlekle-niedocisnienie-leczyc-czy-nie-leczyc
[4] https://core.ac.uk/download/pdf/268445401.pdf
[5] https://podyplomie.pl/kardiologia/10014,przewlekle-niedocisnienie-leczyc-czy-nie-leczyc
[6] j.w.
[7] Valbusa F, Labat C, Salvi P, et al. Orthostatic hypotension in very old individuals living in nursing homes: the PARTAGE study. J Hypertension 2012; 30: 53-60.
[8] https://podyplomie.pl/kardiologia/10014,przewlekle-niedocisnienie-leczyc-czy-nie-leczyc
