Frakcja wyrzutowa serca. Czym jest i na co wpływa?

Serce jest kluczowym organem dla prawidłowej pracy całego organizmu. Od funkcjonowania tej mięśniowej pompy ssąco-tłoczącej zależy sprawny przepływ krwi do naczyń, a co za tym idzie – dostawa tlenu oraz substancji odżywczych do każdej komórki ciała. Jego praca może być oceniona pod wieloma względami. Jednym z kluczowych parametrów, które umożliwiają określenie kondycji mięśnia serca, jest frakcja wyrzutowa. Dowiedz się, czym dokładniej jest.

 Frakcja wyrzutowa serca – co to jest?

Frakcja wyrzutowa jest parametrem sercowym, który odnosi się wyłącznie do lewej komory serca. Definiuje się ją jako stosunek objętości lewej komory w momencie wyrzutu krwi do objętości końcowo rozkurczowej[1]. Chodzi zatem o procentowe określenie:

• jak bardzo zmienia się objętość lewej komory serca w czasie jej pracy,
• jaki procent krwi jest wyrzucany z niej, gdy następuje skurcz.

Warto wiedzieć, że frakcja wyrzutowa serca nigdy nie osiąga 100%, co oznacza, że serce nigdy nie jest w stanie wyrzucić na raz tyle samo krwi, ile do niego powróciło żyłami.

Jak sprawdza się frakcję wyrzutową lewej komory serca?

Frakcję wyrzutową można zmierzyć metodami nieinwazyjnymi – podczas badania EKG lub, jeśli nie jest możliwe jego przeprowadzenie, w trakcie ECHO serca, metodą Simpsona[2]. To jeden z parametrów, który pozwala wykonać diagnostykę w kierunku niewydolności serca.[3] Dawniej stosowało się również inwazyjną wentrykulografię, jednak obecnie z uwagi na większą precyzję badań nieinwazyjnych się jej nie właściwie stosuje.

Zasadniczo, im wyższy poziom frakcji wyrzutowej, tym lepsza sprawność serca i tym efektywniejsze rozprowadzanie natlenionej krwi do komórek ciała. Jej wielkość jest oznaczana przy każdej ocenie czynności serca.

Jakie są wskazania do wykonania oceny frakcji wyrzutowej?

 Ocena frakcji wyrzutowej i innych parametrów sercowych jest wskazana przede wszystkim przy diagnostyce w kierunku niewydolności serca[4]. Może być więc zalecona np. jeśli pacjent zgłasza objawy takie jak:

• duszności,
• uczucie stałego zmęczenia i znużenia,
• obrzęki wokół kostek,
• napadowa duszność nocna.

Jako że do niewydolności mięśnia serca może doprowadzić każda choroba układu sercowo-naczyniowego[5], w tym np. miażdżyca, badanie może być też zalecone przy stwierdzeniu nadciśnienia czy podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi.

Frakcja wyrzutowa – norma

Jaka jest norma frakcji wyrzutowej? Jest ona określana na poziomie 55-75%[6]. Niepokój mogą budzić niższe wartości, ponieważ mogą one wskazywać na skurczową niewydolność serca.

Zgodnie z klasyfikacją European Society of Cardiology (ESC), pacjentów z niewydolnością serca klasyfikuje się ze względu na parametr frakcji wyrzutowej do jednej z trzech grup:

• przy frakcji wyrzutowej większej lub równej 50% mowa o niewydolności serca z zachowaną frakcją wyrzutową,
• przy wyniku na poziomie 40-49% wskazuje się na niewydolność serca z pośrednią frakcją wyrzutową,
• poniżej 40% jest to niewydolność serca ze zmniejszoną frakcją wyrzutową.

Warto podkreślić, że im niższa wartość frakcji wyrzutowej poniżej normy, tym poważniejszy jest stan pacjenta. Wynika to z większego stopnia uszkodzenia mięśnia sercowego.[7]

Zadbaj o kondycję swojego serca

 Zależy Ci na tym, aby Twoje serce było zdrowe i skutecznie pompowało krew do wszystkich komórek ciała? W dużym stopniu zależy to od Twojego stylu życia. Bardzo szkodliwe dla serca są m.in. wysoki poziom cholesterolu LDL czy nadciśnienie. Aby zwiększyć swoje szanse na zachowanie dobrego zdrowia:

• zadbaj o odpowiednią dawkę ruchu – zalecane jest minimum ok. 30-45 min aktywności fizyczne dziennie[8],
• postaw na zdrowo zbilansowaną dietę – ogranicz ilość spożywanej soli, a tłuszcze zwierzęce, tam gdzie to możliwe, zastąp roślinnymi. Możesz np. zamienić masło na margarynę Optima Cardio, która zawiera roślinne sterole pozwalające zredukować poziom cholesterolu frakcji LDL o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni, przy dziennym spożyciu 1,5-2,4 g, w połączeniu z prawidłowo zbilansowaną dietą i zdrowym stylem życia[9],
• rzuć palenie papierosów i zrezygnuj z alkoholu.

Te proste kroki mogą zmienić Twoje życie na lepsze. Spróbuj!

[1] https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/download/28646/23415

[2] j.w.

[3] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/ejhf.1071

[4] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/191351,niewydolnosc-serca

[5] j.w.

[6] https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/download/28646/23415

[7] https://kardiologia.mp.pl/publikacje/postepy/213709,niewydolnosc-serca-postepy-2018-2019

[8] https://ncez.pzh.gov.pl/aktywnosc-fizyczna/piramida-zdrowego-zywienia-i-aktywnosci-fizycznej-dla-osob-doroslych-2/

[9] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can