Wysoki cholesterol – kiedy się martwić? Normy cholesterolu u dorosłych

2022-12-07 Lektura tego artykułu zajmie 2 minuty
1 gwiazdka2 gwiazdki3 gwiazdki4 gwiazdki5 gwiazdek (7 głosów, średnio: 5,00)

Loading...

Cholesterol VLDL. Czym jest i jakie ma właściwości?

Wysoki cholesterol zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Dlatego tak ważne jest, by utrzymać jego optymalne wartości. Poznaj obowiązujące normy dla osób dorosłych i dowiedz się, jak obniżyć stężenie cholesterolu w przypadku podwyższonego poziomu.

Optima Cardio

 Wysoki cholesterol jest częstą przypadłością. Szacuje się, że dotyczy on nawet 60% dorosłych Polaków[1]. Nie każdy ma świadomość swojego stanu zdrowia – podwyższone stężenie frakcji LDL nie daje objawów. Z tego powodu nie wszyscy wykonują badania profilaktyczne i kontrolne. A to właśnie one pozwalają na ocenę ewentualnych zaburzeń gospodarki lipidowej.

Jakie są normy cholesterolu u dorosłych?

 Podwyższony poziom cholesterolu określa się mianem hipercholesterolemii. W celu jej rozpoznania lub wykluczenia wykonuje się tzw. profil lipidowy. Jest to bezinwazyjne i bezbolesne badanie, które polega na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej. Następnie poddaje się ją analizie z uwzględnieniem takich parametrów jak: cholesterol całkowity, cholesterol LDL, cholesterol HDL, trójglicerydy.

Za normę uznaje się poniższe wartości:

  • cholesterol całkowity: 114– 200 mg/dl
  • cholesterol HDL: kobiety >50 mg/dl, mężczyźni >40 mg/dl
  • cholesterol LDL: <100 mg/dl
  • trójglicerydy: <150 mg/dl[2].

Warto przy tym podkreślić, że u osób z rodzinną hipercholesterolemią stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL wynoszą:

  • cholesterol całkowity – powyżej 300 mg/dl
  • cholesterol LDL – 220 mg/dl[3].

Wysoki cholesterol – kiedy jest powodem do zmartwień?

 Część obecnego we krwi cholesterolu LDL – wraz z remnantami lipoprotein o bardzo małej gęstości i remnantami chylomikronów – bierze udział we wszystkich etapach rozwoju miażdżycy. To z kolei przekłada się na wzrost ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego o podłożu miażdżycowym[4].

Oznacza to, że nawet niewielki wzrost stężenia cholesterolu LDL we krwi powinien skłonić do podjęcia dalszych działań. Warto przy tym podkreślić, że im wcześniej problem zostanie rozpoznany, tym łatwiej będzie przywrócić prawidłowe stężenie frakcji LDL do normy – bez konieczności stosowania leków.
Ważne jest określenie, jakie docelowe stężenie cholesterolu LDL będzie odpowiednie. Znaczenie ma tutaj indywidualne ryzyko zgonu sercowo-naczyniowego w ciągu 10 lat.

Duże ryzyko: LDL-C <70 mg/dl – dotyczy pacjentów z:

  • rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową,
  • cukrzycą typu 2 i cukrzycą typu 1 z co najmniej jednym czynnikiem ryzyka,
  • ciężką przewlekłą chorobą nerek,
  • większym niż 10% ryzykiem zgonu z powodu choroby sercowo-naczyniowej.

Duże ryzyko: LDL-C <100 mg/dl – dotyczy pacjentów z:

  • ciężkim nadciśnieniem tętniczym i co najmniej jednym czynnikiem ryzyka,
  • cukrzycą typu 1 lub 2 bez innych czynników ryzyka,
  • większym niż 5% ryzykiem zgonu sercowo-naczyniowego.

Małe ryzyko: LDL-C <115 mg/dl – dotyczy pacjentów z:

  • większym niż 1%, ale mniejszym niż 5% ryzykiem zgonu sercowo-naczyniowego[5].

Wysoki cholesterol – co dalej?

W pzypadku, gdy wartości cholesterolu są tylko nieznacznie podwyższone, masz szansę na szybkie przywrócenie ich do optymalnego poziomu. Wystarczy tylko zmodyfikować swój styl życia – uważa się, że prawidłowo skomponowana dieta pozwala na obniżenie stężenia cholesterolu frakcji LDL.

Ważne jest, aby:

  • zmniejszyć spożycie tłuszczów pochodzenia roślinne – są źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych, których każdy 1% nadwyżki przyczynia się do wzrostu stężenia cholesterolu LDL nawet o 1,6 mg/dl[6],
  • włączyć sterole roślinne – przyczyniają się do redukcji stężenia cholesterolu o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni przy dziennym spożyciu 1,5-2,4 g w połączeniu ze zdrowym stylem życia[7].

Pamiętaj! Wysoki cholesterol to nie wyrok. Możesz skutecznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego poprzez zmianę nawyków żywieniowych i zwiększenie aktywności fizycznej.

 

[1] https://www.termedia.pl/mz/Hipercholesterolemia-tykajaca-bomba-,45656.html

[2] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/103924,cholesterol-i-triglicerydy-panel-lipidowy

[3] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/140975,hipercholesterolemia-rodzinna

[4] Wytyczne PTL/KLRwP/PTK/PTDL/ PTD/PTNT diagnostyki i leczenia zaburzeń lipidowych w Polsce 2021; Suplement do „Lekarza Rodzinnego” nr 6/2021; © Polskie Towarzystwo Lipidologiczne, Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, Polskie Towarzystwo Diagnostyki Laboratoryjnej, Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego Łódź, Kraków, Warszawa 2021

[5] https://www.mp.pl/materialy-dla-pacjenta/article/88067

[6] Wytyczne ESC/EAS dotyczące postępowania w dyslipidemiach: jak dzięki leczeniu zaburzeń lipidowych obniżyć ryzyko sercowo‑naczyniowe (2019); Zeszyty edukacyjne. Kardiologia polska 3/2020

[7] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can