Dieta po zawale. Jakich produktów należy unikać?

Optymalnewybory.pl » Dieta po zawale. Jakich produktów należy unikać?
2021-12-18 Lektura tego artykułu zajmie 2 minuty
(1 głosów, średnio: 5,00)

Loading...

Osoba po zawale serca jest zagrożona wystąpieniem kolejnego incydentu, dlatego tak ważne jest wprowadzenie zmian w prowadzonym stylu życia. Podstawę stanowi wdrożenie modyfikacji żywieniowych – po to, aby wyeliminować czynniki zwiększające ryzyko kolejnego zawału, np. podwyższony poziom cholesterolu. Sprawdź, jak powinna wyglądać tzw. dieta sercowa.

Zawał serca to ciężka choroba, podczas której dochodzi do uszkodzenia mięśnia sercowego na skutek jego niedokrwienia[1]. Im dłużej trwa niedokrwienie, tym bardziej rozległa martwica i poważniejsze konsekwencje zdrowotne. Ogromne znaczenie ma tzw. złota godzina w zawale serca – im mniej czasu minie od początku bólu wieńcowego, tym większa szansa na uniknięcie zawału w ogóle lub większe korzyści przyniesie leczenie inwazyjne[2].

Dieta po zawale – dlaczego ma znaczenie?

Prawidłowy sposób odżywiania jest jednym z głównych elementów działań prewencyjnych, które mają zmniejszyć ryzyko wystąpienia następstw chorób układu sercowo-naczyniowego. Dlatego właściwie skomponowana dieta sercowa odgrywa istotną rolę u osób po przebytym zawale serca.

Eksperci podkreślają, że wielu chorych zapadających na zawał, których udaje się uratować, ostatecznie umiera z powodu niedostatecznej kontroli głównych czynników ryzyka, w tym wysokiego stężenia cholesterolu[3]. Warto bowiem podkreślić, że zagrożenie zawałem serca w ponad 90% przypadków wynika ze stylu życia.

Dieta sercowa – najważniejsze zasady

Dieta pacjenta po zawale serca musi być dostosowana do indywidualnych potrzeb organizmu. Niemniej jednak udało się opracować kilka ogólnych zasad, których należy bezwzględnie przestrzegać. Zaleca się, aby:

• dobowa wartość energetyczna posiłków była niższa o ok. 20 kcal / kg masy ciała – w pierwszych dniach po przejściu zawału serca;
• dobowa wartość energetyczna posiłków wzrosła o ok. 30 kcal / kg masy ciała – po uruchomieniu pacjenta;
• udział tłuszczów w diecie nie przekraczał 20-25% wartości energetycznej posiłków;
• poziom białka był utrzymany na dotychczasowym poziomie, tj. 1 g / kg masy ciała;
• węglowodany stanowiły dodatek brakującej energii[4].

Ograniczenie spożycia tłuszczów pochodzenia zwierzęcego

Chociaż tłuszcz jest ważnym elementem diety, nie należy przekraczać zalecanej ilości. Trzeba jednak zwrócić uwagę nie tylko na ilość, a jakość spożywanych produktów. Zaleca się ograniczyć spożywanie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, które stanowią główne źródło kwasów tłuszczowych nasyconych. Dlaczego nie są wskazane w diecie osób po zawale serca?

Zawał serca najczęściej stanowi następstwo miażdżycy, która rozwija się na skutek odkładania blaszek miażdżycowych. Do ich powstawania prowadzi zgromadzony w nadmiarze cholesterol. Warto wiedzieć, że za wzrost stężenia cholesterolu LDL odpowiadają przede wszystkim nasycone kwasy tłuszczowe – uważa się, że każdy nadwyżkowy 1% energii pochodzącej z tłuszczów nasyconych wpływa na podwyższenie poziomu lipoprotein LDL o 0,8-1,6 mg/dl[5].

Spożycie tłuszczów zwierzęcych warto ograniczyć także z powodu zawartych tłuszczów trans, które nie tylko podwyższają poziom cholesterolu LDL, ale obniżają stężenie frakcji HDL. Tymczasem wysoki poziom HDL zmniejsza ryzyko miażdżycy tętnic, a co za tym idzie – zawału serca[6].

Zgodnie z zaleceniami, należy m.in. ograniczyć ilość spożywanych:

• tłustych wędlin,
• podrobów,
• niskiej jakości tłuszczów piekarniczych[7],
• wyrobów cukierniczych niskiej jakości.

Warto także ograniczyć spożycie mleka i produktów mlecznych, które – jako że pochodzą od przeżuwaczy – zawierają niewielkie ilości naturalnych tłuszczów trans. Dostępne dane naukowe wskazują, że mają one podobny szkodliwy wpływ na gospodarkę lipidową jak tłuszcze trans pochodzenia przemysłowego[8].

Zwiększenie spożycia olejów roślinnych

Tłuszcze roślinne stanowią zdrowszą alternatywę dla tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Szczególną rolę przypisuje się przede wszystkim olejom: rzepakowemu, lnianemu, słonecznikowemu, szafranowemu – pomagają w redukcji poziomu cholesterolu[9] w największym stopniu w porównaniu z innymi olejami roślinnymi.

Zwiększenie spożycia owoców i warzyw

Do codziennej diety warto włączyć warzywa i owoce, które stanowią źródło błonnika rozpuszczalnego. Jest to substancja, która pomaga uregulować gospodarkę lipidową poprzez wpływ na stężenie cholesterolu całkowitego i poziom frakcji LDL[10].

Zwiększenie spożycia węglowodanów o niskim IG

Dieta sercowa zaleca zwiększenie spożycia węglowodanów złożonych – najlepiej o niskim indeksie glikemicznym (IG). Codzienny jadłospis powinien bazować m.in. na: pieczywie pełnoziarnistym, grubych kaszach, ryżu brązowym, makaronach razowych[11].

Dietę sercową uzupełnij aktywnością fizyczną

Zmiana stylu życia to nie tylko trzymanie się zasad diety sercowej. Osoby po zawale nie powinny rezygnować z aktywności fizycznej – jest ona wskazana, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia kolejnego incydentu kardiologicznego. Jedno ze szwedzkich badań sugeruje, że osoby po zawale serca, które w przeszłości stroniły od ćwiczeń, a stały się bardziej aktywne, żyją dłużej[12].

[1] https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201203_AiR_009.pdf

[2] https://pulsmedycyny.pl/ile-trwa-zlota-godzina-w-zawale-serca-889025

[3] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/aktualnosci/202185,mamy-wciaz-wieksza-zapadalnosc-na-zawaly-niz-inne-kraje-ue

[4] https://copozawale.pl/art/zasady_zywienia_po_zawale_serca-40

[5] Wytyczne ESC/EAS dotyczące postępowania w dyslipidemiach: jak dzięki leczeniu zaburzeń lipidowych obniżyć ryzyko sercowo‑naczyniowe (2019); Zeszyty edukacyjne. Kardiologia polska 3/2020

[6] https://copozawale.pl/art/kontrola_poziomu_cholesterolu-49

[7] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/lista/64902,dieta-po-zawale

[8] https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/mity-na-temat-izomerow-trans-kwasow-tluszczowych/

[9] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30006369/

[10] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/lista/64902,dieta-po-zawale

[11] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/lista/64902,dieta-po-zawale

[12] https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/JAHA.118.010108

Redakcja Optymalnewybory.pl