Dieta niskocholesterolowa. Kto powinien na nią przejść?

Optymalnewybory.pl » Dieta niskocholesterolowa. Kto powinien na nią przejść?
2021-11-30 Lektura tego artykułu zajmie 2 minuty
(2 głosów, średnio: 5,00)

Rośnie liczba Polaków zmagających się z hipercholesterolemią – szacuje się, że jest ich nawet 20 mln[1]. Tymczasem podwyższony poziom cholesterolu to poważny problem, który – nieleczony – zwiększa ryzyko śmierci z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego. Najprostszym sposobem, który pozwala na normalizację jego stężenia, jest dieta na cholesterol. Sprawdź, kto szczególnie powinien się nią zainteresować.

Podwyższony poziom cholesterolu uważa się za jeden z głównych niezależnych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Prowadzi bowiem do rozwoju miażdżycy – schorzenia związanego z powstawaniem blaszek miażdżycowych, które zwężają tętnice i przyczyniają się do niedokrwienia tkanek.

Hipercholesterolemia – kiedy występuje?

Podwyższony poziom cholesterolu z reguły nie daje żadnych wyraźnych objawów. Z tego powodu hipercholesterolemię można rozpoznać w oparciu o przeprowadzone badania laboratoryjne. To tzw. profil lipidowy (lipidogram), który informuje o stężeniu poszczególnych frakcji cholesterolu oraz trójglicerydów.

Prawidłowe wyniki lipidogramu przedstawiają się następująco:

cholesterol całkowity < 190 mg/dl,
cholesterol LDL < 115 mg/dl,
cholesterol HDL > 45 mg/dl u kobiet i 40 mg/dl u mężczyzn,
triglicerydy < 150 mg/dl[2].

Wyniki przekraczające normy świadczą o rozwijającej się hipercholesterolemii.

Dieta niskocholesterolowa – dla kogo?

Zmiana stylu życia – w tym modyfikacja dotychczasowych nawyków żywieniowych – jest jednym z głównych zaleceń w przypadku chorób sercowo-naczyniowych o podłożu miażdżycowym[3]. Między innymi z tego powodu koniecznością jest wprowadzenie zmian w codziennej diecie przy występowaniu hipercholesterolemii.

Dieta na cholesterol jest polecana osobom:

będącym w grupie ryzyka
chcącym uniknąć skutków podwyższonego poziomu cholesterolu.

Dieta na cholesterol – najważniejsze zasady

Aby zmniejszyć stężenie cholesterolu we krwi, wcale nie musisz sztywno trzymać się ściśle określonego jadłospisu. Wystarczy tylko poznać najważniejsze zasady, które wskazują na konieczność unikania spożycia lub przyjmowania w większych ilościach konkretnych grup produktów spożywczych.

Ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych

Nasycone kwasy tłuszczowe (SFA) to czynnik, który w największym stopniu przyczynia się do podwyższania poziom cholesterolu LDL. Szacuje się, że każdy dodatkowy 1% energii pochodzący z tłuszczów nasyconych podnosi stężenie tej frakcji lipoprotein o 0,8-1,6 mg/dl[4]. Dlatego koniecznością jest ograniczenie spożycia tego rodzaju tłuszczów, których źródłem są m.in.:

masło,
mięso,
produkty mięsne,
mleko,
słonina,
ciasta pieczone na maśle.

Warto mieć świadomość, że spore ilości tego rodzaju tłuszczów zawierają olej palmowy oraz olej kokosowy!

Ograniczenie spożycia tłuszczów trans

Kwasy tłuszczowe trans nienasycone przyczyniają się do wzrostu stężenia cholesterolu LDL podobnie jak tłuszcze nasycone. Jednocześnie odpowiadają za zmniejszanie poziomu cholesterolu HDL[5].

Całkowite ich wykluczenie z diety nie jest do końca możliwe, ponieważ niewielkie ich ilości znajdują się w produktach mlecznych i mięsie przeżuwaczy. Należy zatem ograniczyć ich spożycie do niezbędnego minimum, przy jednoczesnym wykluczeniu produktów zawierających częściowo utwardzone / uwodornione oleje roślinne. Zalicza się do nich m.in.:

wyroby cukiernicze zawierające częściowo utwardzone / uwodornione tłuszcze roślinne,
produkty typu fast food, gdzie oleje roślinne poddawane są bardzo wysokiej temperaturze lub wykorzystywane wielokrotnie,

Warto jednak mieć świadomość, że od 2 kwietnia 2021 roku producenci – chociaż nadal nie mają możliwości informować o zawartości tłuszczów trans w produktach – są zobowiązani do nieprzekraczania dopuszczalnej ilości tłuszczów trans: 2 g / 100 g[6].

Włączenie do diety steroli roślinnych

Do codziennej diety warto włączyć źródła steroli roślinnych, ponieważ istnieją naukowe dowody ich redukującego wpływu na cholesterol. Pomagają go obniżyć o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni przy dziennym spożyciu 1,5-2,4 g w połączeniu z prawidłowo zbilansowaną dietą i zdrowym stylem życia[7].

Ich źródłem jest m.in. margaryna do smarowania pieczywa Optima Cardio, która – jako że należy do żywności funkcjonalnej – stanowi doskonałą alternatywę dla masła.

Zwiększenie spożycia nienasyconych kwasów tłuszczowych

Źródła nienasyconych kwasów tłuszczowych (olej rzepakowy, lniany, słonecznikowy, miękkie margaryny kubkowe) powinny zastąpić produkty zawierające kwasy tłuszczowe nasycone. Wykazano, że taka zmiana prowadzi do zmniejszenia stężeniacholesterolu LDL[8].

Nie musisz zmagać się z hipercholesterolemią, aby wprowadzić zmiany w stylu życia. Dieta na cholesterol świetnie sprawdzi się jako jedno z działań prewencyjnych chorób układu sercowo-naczyniowego.

[1] https://pulsmedycyny.pl/eksperci-nieliczni-polacy-ze-zbyt-wysokim-poziomem-cholesterolu-sa-skutecznie-leczeni-992524

[2] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/60580,wysoki-poziom-cholesterolu-kiedy-nalezy-przyjmowac-leki

[3] Wytyczne ESC/EAS dotyczące postępowania w dyslipidemiach: jak dzięki leczeniu zaburzeń lipidowych obniżyć ryzyko sercowo‑naczyniowe (2019); Zeszyty edukacyjne. Kardiologia polska 3/2020

[4] Wytyczne ESC/EAS dotyczące postępowania w dyslipidemiach: jak dzięki leczeniu zaburzeń lipidowych obniżyć ryzyko sercowo‑naczyniowe (2019); Zeszyty edukacyjne. Kardiologia polska 3/2020

[5] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/109559,czy-wszystkie-kwasy-tluszczowe-trans-sa-zle

[6] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32019R0649

[7] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can

[8] Wytyczne ESC/EAS dotyczące postępowania w dyslipidemiach: jak dzięki leczeniu zaburzeń lipidowych obniżyć ryzyko sercowo‑naczyniowe (2019); Zeszyty edukacyjne. Kardiologia polska 3/2020