Czy wiesz, że choroby serca są każdego roku przyczyną ponad 18,6 mln zgonów na całym świecie? 29 września, jak co roku, obchodzimy Światowy Dzień Serca. To dobra okazja, aby wziąć pod lupę pracę swojego układu sercowo naczyniowego i upewnić się, że działa bez zarzutów. Zastanawiasz się, jak rozpoznać problemy kardiologiczne? Wyjaśniamy.
Chcesz zadbać o swoje serce? Badaj się regularnie
W pośpiechu codziennego życia i natłoku obowiązków regularne wizyty kontrolne w przychodni mogą się wydawać problematyczne. Nic jednak bardziej mylnego! Jeśli jesteś zdrowy, wystarczy, że chociaż raz do roku odwiedzisz swojego lekarza rodzinnego i wykonasz podstawowe badania. To ważne! Dzięki temu będzie można wychwycić niepokojące objawy na wczesnym etapie, a w efekcie zapobiec rozwojowi groźnych chorób cywilizacyjnych. Wówczas leczenie może się obyć nawet bez farmakoterapii, a poprzez zmianę trybu życia na zdrowszy.
Z myślą o sercu warto każdego roku wykonać:
- morfologię krwi,
- lipidogram,
- pomiar stężenia glukozy, potasu, kinazy kreatynowej oraz ALAT i ASPAT,
- ogólne badanie moczu.
Lekarz może również zalecić kontrolne wykonanie EKG czy echo serca. Wykona zapewne także pomiar ciśnienia tętniczego. Ten ostatni parametr warto mieć też pod kontrolą w domu – regularna samokontrola pomoże wykryć rozwijające się nadciśnienie. To istotne, ponieważ ta choroba rozwija się podstępnie i może przez lata nie dawać wyraźnych objawów[1]!
Masz problem z zapamiętaniem tego, że zbliża się czas corocznych badań kontrolnych? Możesz na przykład połączyć termin ich wykonania z ważną dla siebie datą. Może warto to zrobić w okolicach kolejnych urodzin – jako prezent dla samego siebie? Decyzja należy do Ciebie.
Jakie objawy mogą świadczyć o problemach kardiologicznych?
Równie ważne jak regularne badania jest samodzielna obserwacja swojego stanu zdrowia. O chorobach serca może świadczyć wiele symptomów. Wśród nich są również te nieoczywiste!
Kołatanie serca
Pomimo że Twoje serce każdej minuty pompuje do ciała ok. 5 litrów krwi i uderza ok. 70-80 razy na minutę, na co dzień nie uświadamiasz sobie tego. Kiedy jednak zaczynasz od czasu do czasu wyraźnie czuć jego bicie i wiąże się to z nieprzyjemnym doświadczeniem zmiennej częstotliwości lub intensywności skurczów, powinna Ci się zapalić lampka kontrolna.
Chociaż kołatanie serca nie zawsze świadczy o problemach z sercem, może być jednym z ich symptomów. Pojawia się m.in. przy chorobie niedokrwiennej serca, jego niewydolności czy zapaleniu osierdzia[2]. Może być także związane np. z niedoborem potasu lub magnezu we krwi. Jeśli dostrzegasz je u siebie od jakiegoś czasu – przebadaj się!
Sine zabarwienie skóry
Skóra na Twoich dłoniach, stopach albo ustach posiniała, a ten stan utrzymuje się cały czas? To najczęściej efekt zmniejszenia wysycenia tlenem hemoglobiny w krwi tętniczej. Taka sytuacja może wskazywać na poważne problemy zdrowotne, w tym na:
- zaawansowaną niewydolność serca, a w szczególności lewej komory;
- miażdżycę, zatory tętnicze i inne miejscowe zaburzenia układu tętniczego;
- zakrzepicę.
Sinica może być też wywołana problemami z układem oddechowym. W każdym przypadku wymaga konsultacji z lekarzem.
Obrzęki kończyn
Puchną Ci kostki lub całe stopy? Masz wrażenie, że Twoje ciało jest ogólnie nabrzmiałe? To również może świadczyć o niewydolności serca czy niewydolności zastawek żylnych[3]. Dlatego jest to kolejny powód do tego, aby skontrolować swoje serce.
Zadyszka i duszności
Zmagasz się z coraz większą zadyszką, np. w trakcie lekkiego wysiłku, a nawet w stanie spoczynku? Jeżeli jest to objaw, który towarzyszy Ci coraz częściej, a nie zmagasz się z astmą oskrzelową i podobnymi schorzeniami, powodem może być niewłaściwa praca serca. Duszności pojawiają się bardzo często przy chorobie wieńcowej. Jeżeli są ostre i pojawiły się nagle, wraz z silnym bólem w klatce piersiowej – może to świadczyć o zawale serca[4].
Ból w klatce piersiowej
To kolejny symptom, który najczęściej wskazuje na różne problemy z sercem. Jakie dokładnie? Wiele zależy od charakteru dolegliwości. Przykładowo:
- ból zamostkowy związany z wysiłkiem – np. taki, który daje wrażenie pieczenia, gniecenia czy ucisku może być związany z niedokrwieniem serca, czyli tzw. dławicą piersiową;
- silny i nagły ból nie do zniesienia może świadczyć o zawale – wówczas należy natychmiast wezwać pogotowie[5].
Nawet jeśli doświadczasz lekkiego bólu w tym obszarze, skonsultuj się ze swoim lekarzem rodzinnym dla własnego bezpieczeństwa!
Zawroty głowy
Zawroty głowy mogą mieć różne podłoże – np. laryngologiczne czy neurologiczne. Mogą jednak również świadczyć o rozwoju chorób serca – przede wszystkim nadciśnienia tętniczego i związanych z nim miażdżycy czy cukrzycy[6].
Problemy z potencją
To symptom dotyczący przede wszystkim mężczyzn. Problemy z erekcją mogą być jednym z pierwszych znaków świadczących o rozwoju chorób sercowo-naczyniowych! Dlaczego? Powód jest prosty: wzwód pojawia się w wyniku napływu krwi do prącia. Jeżeli jej przepływ jest zaburzony, nie jest możliwe osiągnięcie takiego stanu[7].
Chrapanie i bezdech senny
Twoi bliscy narzekają, że głośno chrapiesz każdej nocy? Temu zjawisku może towarzyszyć bezdech senny, czyli czasowe spłycenie oddychania, a nawet okresy bezdechów. Jest częstą konsekwencją otyłości i towarzyszy nadciśnieniu tętniczemu czy miażdżycy. Nieleczone może spowodować np. chorobę niedokrwienną serca czy niewydolność tego organu[8].
Zmiany skórne
Na Twojej skórze zaczęły się pojawiać grudkowe zmiany o lekko żółtawym zabarwieniu? Najczęściej rozwijają się na powiekach i w ich okolicach, ale mogą się też rozwinąć w innych obszarach. To żółtaki, których obecność może świadczyć o hipercholesterolemii, czyli podwyższonym poziomie cholesterolu. Często towarzyszą miażdżycy, ale również chorobie wieńcowej serca[9].
Pamiętaj: ważnym elementem zapobiegania podwyższeniu poziomu cholesterolu jest zdrowo zbilansowana dieta. Taka, w której ogranicza się podaż tłuszczów zwierzęcych na rzecz roślinnych. Dobrą dla serca decyzją może być więc np. zamiana masła na margarynę zawierającą sterole roślinne. Te substancje przyczyniają się do redukcji poziomu cholesterolu frakcji LDL o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni przy dziennym spożyciu 1,5-2,4 g w połączeniu z prawidłowo zbilansowaną dietą i zdrowym stylem życia[10]. Zawiera je np. Optima Cardio.
Myśląc o zdrowiu serca, warto również zwrócić uwagę na stan paznokci – a zwłaszcza na niewielkie, cienkie, podłużne plamki pojawiające się pod ich płytką. Mogą świadczyć o rozwoju zapalenia wsierdzia[11].
Palce dobosza
Twoje palce zaczęły przypominać pałeczki perkusisty, tzn. mają poszerzone końce, a paznokcie zniekształciły się i stały bardziej wypukłe? To może świadczyć m.in. o chorobach serca! Objaw pojawia się m.in. przy długo trwającym infekcyjnym zapaleniu wsierdzia, a także przy rozwoju poważnych chorób dużych naczyń, np. tętniaka aorty[12].
Pamiętaj: im wcześniej zareagujesz na niepokojące objawy, które mogą wskazywać na problemy z sercem, tym łatwiej będzie je pokonać. Zadbaj więc o siebie na co dzień i ciesz się dobrym zdrowiem oraz samopoczuciem!
[1] https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/informacje/cisnienie_nadcisnienie/58698,nadcisnienie-tetnicze
[2] https://www.mp.pl/pacjent/objawy/264158,kolatanie-serca
[3] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.23.
[4] https://www.mp.pl/pacjent/objawy/70470,dusznosc
[5] https://www.mp.pl/pacjent/objawy/175306,bol-w-klatce-piersiowej
[6] https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105618,zawroty-glowy
[7] https://journals.viamedica.pl/seksuologia_polska/article/view/35036/32115
[8] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.16.
[9] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/88295,hipercholesterolemia
[10] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can
[11] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.13.
[12] https://www.mp.pl/pacjent/objawy/175416,palce-paleczkowate
