Szacuje się, że na świecie żyje ponad 120 milionów pacjentów zmagających się z chorobą tętnic obwodowych, a więc jedną z odmian miażdżycy. Choroba nie bez powodu jest nazywana „cichym zabójcą”. Rozwija się podstępnie, a im później wykryta – tym bardziej zwiększa ryzyko zgonu z powodu chorób serca[1]. Pojawia się więc pytanie: czy można skutecznie zapobiec jej wystąpieniu? Tak! Możesz zmniejszyć zagrożenie wystąpienia tej choroby. Zobacz, jak to zrobić!
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – na czym polega?
Miażdżyca to jedna z chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Rozwija się w efekcie zwężenia światła tętnic, co jest spowodowane osadzaniem się w nich blaszek miażdżycowych[2]. Kiedy zaczynają „oblepiać” ściany naczyń, doprowadza to do utrudnienia przepływu krwi, która jest nośnikiem tlenu i innych substancji odżywczych dla tkanek i komórek ciała. W efekcie dochodzi do niedotlenienia narządów, co niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje zdrowotne.
To schorzenie obejmuje nie tylko tętnice wieńcowe, łuk aorty czy tętnice mózgu. Pojawia się w też w innych obszarach ciała – wówczas mowa o chorobie tętnic obwodowych. Jedną z jej odmian jest miażdżyca tętnic kończyn dolnych.
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – choroba, której trzeba przeciwdziałać
Wykryta miażdżyca tętnic obwodowych to zła wiadomość dla pacjenta. Zdiagnozowana, zwłaszcza w późnym stadium, może:
- wskazywać na rozwój miażdżycy uogólnionej, także w kluczowych tętnicach: sercowych i mózgowych,
- wskazywać na wysokie ryzyko zgonu w ciągu najbliższych 10 lat – wynosi aż 40%[3],
- znacząco podnosić ryzyko pojawienia się innych poważnych chorób sercowo-naczyniowych: zawału serca czy udaru.
Dotkliwe są też bezpośrednie konsekwencje rozwoju schorzenia. Z czasem może się pojawić chromanie przestankowe, a zatem ból, który ma miejsce podczas chodzenia czy biegania. Jest on często opisywany przez pacjentów jako zesztywnienie czy zdrętwienie łydek. Kiedy się pojawi, zmusza do zatrzymania się[4]. Na dalszych etapach dolegliwości mogą występować także w czasie spoczynku.
Obserwuje się również:
- zasinienie skóry stóp wynikające z niedokrwienia,
- dyskomfort i bolesność przy uniesieniu nóg,
- w zaawansowanych stadiach – zmiany troficzne, takie jak przebarwienia, owrzodzenia, a nawet martwica skóry[5].
W skrajnych przypadkach miażdżyca tętnic dolnych może prowadzić nawet do amputacji kończyn, a leczenie może obejmować także zabiegi chirurgiczne.
Jak zatem widać, profilaktyka miażdżycy tętnic kończyn dolnych jest niezwykle ważna dla zachowania długiego zdrowia i dobrego samopoczucia.
Profilaktyka miażdżycy tętnic kończyn dolnych – to prostsze niż myślisz!
Miażdżyca jest chorobą, u której podłoża w dużej mierze leżą czynniki środowiskowe, a więc te związane z prowadzonym trybem życia. Blaszki miażdżycowe, które osadzają się w ścianach tętnic, są zbudowane przede wszystkim z cholesterolu. Dlatego kluczowa kwestia to zadbanie o zdrowo zbilansowaną dietę czy odpowiednią porcję ruchu.
Zależy Ci na tym, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia miażdżycy? Oto, jak możesz o to zadbać.
Nie pal tytoniu
Z dymem powstającym podczas palenia do organizmu przenikają toksyny, które mogą prowadzić do uszkodzenia komórek śródbłonka naczyniowego, a w efekcie – zwiększyć ryzyko powstawania blaszek miażdżycowych[6].
Zadbaj o zdrowo zbilansowaną dietę
Ogranicz przede wszystkim spożycie cukru, soli oraz tłuszczów zwierzęcych. Te ostatnie zawierają m.in. nasycone kwasy tłuszczowe, które sprzyjają wzrostowi poziomu tzw. złego cholesterolu (LDL), co zwiększa ryzyko powstania blaszek miażdżycowych. Pamiętaj, że są one zawarte nie tylko w tłustym, czerwonym mięsie, ale także w przetworach mlecznych, np. w maśle. Dlatego warto je zamienić np. na margarynę zawierającą sterole roślinne. To substancje, które przyczyniają się do redukcji poziomu cholesterolu frakcji LDL o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni przy dziennym spożyciu 1,5-2,4 g w połączeniu z prawidłowo zbilansowaną dietą i zdrowym stylem życia[7].
Pamiętaj także o zwiększeniu spożycia warzyw i owoców – powinny stanowić ok. 50% tego, co trafia na Twój talerz – to ważny element piramidy zdrowego żywienia[8]. Ponadto sięgaj po pełnoziarniste produkty zbożowe – bogate źródło witamin, minerałów oraz błonnika pokarmowego.
Ruszaj się na zdrowie!
Już 30-45 minut umiarkowanej aktywności fizycznej dziennie[9] pozwoli Ci ograniczyć ryzyko wystąpienia miażdżycy kończyn dolnych. Wybierz taką formę ruchu, jaką lubisz – spacery, nordic walking, jazda na rowerze, a może pływanie? Ty decydujesz!
Wszystko to pomoże Ci utrzymać prawidłową masę ciała lub zredukować nadwagę czy otyłość. Pamiętaj także o regularnej kontroli stanu swojego zdrowia – szybkie wykrycie nieprawidłowości w lipidogramie pozwoli na szybką interwencję, zanim rozwinie się poważna choroba.
[1] https://journals.viamedica.pl/acta_angiologica/article/download/64453/48389
[2] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/informacje/definicje/54556,miazdzyca
[3] https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/011/163/original/Strony_od_MpD_2010_06-13.pdf?1467899136
[4] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/informacje/definicje/54556,miazdzyca
[5] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.27.1.
[6] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.3.
[7] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can
[8] https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/piramida-zdrowego-zywienia-i-aktywnosci-fizycznej-dla-osob-doroslych-2/
[9] https://ptmr.info.pl/wp-content/uploads/2022/01/Zalecenia-kliniczne-dotyczace-postepowania-u-chorych-z-cukrzyca-2021.pdf