Zdrowie serca i naczyń zaczyna się w jamie ustnej. Udokumentowano, że bakterie, które z chorych zębów przedostały się do krwiobiegu, infekują narządy i naczynia, powodując szybsze odkładanie się płytki miażdżycowej. Obecnie coraz więcej wiadomo też o szkodliwym wpływie chorób zapalnych przyzębia na zdrowie serca i naczyń.

Osoby które w danym roku kalendarzowym są w wieku 35, 40, 45, 50 lub 55 lat mogą skorzystać z bezpłatnego „Programu profilaktyki chorób układu krążenia NFZ”. Program ten umożliwia określenie indywidualnego zagrożenia chorobami układu krążenia i wdrożenie odpowiedniego postępowania profilaktycznego. Prowadząc zdrowy styl życia w oparciu o powyższe zalecenia profilaktyczne mamy szansę cieszyć się sercem zdrowym na 100% przez długi czas.

Bezpośrednią przyczyną zawału serca czy  udaru mózgu jest często zakrzep powstający z płytek krwi w miejscu uszkodzenia śródbłonka naczyniowego i uniemożliwiający przepływ krwi. Nieocenioną przysługę daje nam tutaj znany od ponad stu lat i dostępny bez recepty kwas acetylosalicylowy, który hamuje agregację płytek krwi, zmniejszając w ten sposób skłonność do zakrzepów.

Utrzymujące się podwyższone ciśnienie krwi prowadzi do zwężenia tętnic i rozwoju blaszek miażdżycowych. Dlatego bardzo ważne jest jak najwcześniejsze wykrywanie nadciśnienia tętniczego i jego leczenie. Najlepiej jest mierzyć ciśnienie krwi rutynowo podczas każdej wizyty u lekarza. Coraz częściej w aptekach pojawiają się aparaty do samodzielnego pomiaru ciśnienia krwi. Warto wówczas poprosić farmaceutę, aby pokazał jak prawidłowo dokonać pomiaru i żeby pomógł interpretować wynik. Jeśli któraś z wartości pomiaru lub obie przekraczają 140/90 mm Hg, konieczna jest konsultacja lekarska. Badania naukowe wykazały, że nawet niewielkie obniżenie ciśnienia krwi może zmniejszyć ryzyko udaru o 35-45%, a ryzyko choroby niedokrwiennej serca o 20-25%. Więc i tu jest szansa na zdrowsze serce!

Niewielkie dawki alkoholu opóźniają rozwój miażdżycy, ponieważ podwyższają stężenie frakcji HDL cholesterolu czyli tzw. dobrego cholesterolu. W naszym kraju nadużywanie alkoholu jest wciąż dużym problemem społecznym. Dlatego, my lekarze, nie propagujemy wśród swoich pacjentów alkoholu jako remedium na miażdżycę, ponieważ łatwo jest dozwolone dawki alkoholu przekroczyć, co niweluje działanie ochronne na naczynia krwionośne i zagraża rozwojem uzależnienia alkoholowego.

Regularne wykonywanie badań profilaktycznych pozwala na szybkie wykrycie ewentualnych zaburzeń stanu zdrowia i wdrożenie odpowiedniego leczenia, w tym modyfikacji stylu życia i diety. Przyjmowanie leków to dopiero kolejny krok. Wysokie stężenie cholesterolu nie boli, dlatego tak istotna jest systematyczna kontrola, wykonywana przynajmniej raz w roku.

Śniadanie to pierwszy posiłek i najważniejszy posiłek, który „budzi” nasz organizm do pracy. Niestety z uwagi na poranny pośpiech jest często pomijany. Zalecamy przyjąć zasadę, że śniadanie jest spożywane w ciągu godziny od przebudzenia każdego dnia. Aby nie pomijać tak ważnego posiłku i na stałe wprowadzić nawyk jedzenia śniadań, można rozpocząć na przykład od spożywania przez kilka dni jogurtu czy małej kanapki i stopniowo przejść do pełnowartościowego i urozmaiconego śniadania. Jeśli masz intensywne poranki, warto przygotować śniadanie wieczorem poprzedniego dnia.

W przebiegu cukrzycy dochodzi do zaburzeń gospodarki cholesterolowej oraz wielu innych, nie do końca poznanych zaburzeń metabolicznych, które ułatwiają rozwój miażdżycy tętnic. Dlatego konieczna jest okresowa kontrola poziomu cukru we krwi na czczo i jeśli jest on podwyższony wymaga leczenia.

Podwyższony poziom cholesterolu i jego frakcji LDL sprzyjają rozwojowi miażdżycy. Dlatego ważne jest okresowe sprawdzanie lipidogramu i jeśli wykazuje on nieprawidłowości konieczne staje się wprowadzenie zmian w codziennej diecie o czym jest wyżej. Jeśli sama dieta nie skutkuje lub obecne są inne czynniki ryzyka miażdżycy, to konieczne staje się włączenie farmakoterapii przez lekarza.

Czas uświadomić sobie, że z każdym wypalonym papierosem rozwój miażdżycy się nasila, a ilość ochronnych witamin-antyoksydantów (witaminy C i E) maleje. Rzucenie palenia tytoniu nie jest łatwe, ale przy odpowiedniej motywacji jest realne. Można się dodatkowo wspomóc dostępnymi w aptekach bez recepty środkami odzwyczajającymi od papierosa w postaci gumy do żucia, inhalatora i plastrów przezskórnych, które zawierają określoną dawkę nikotyny łagodzącej lub eliminującej objawy głodu nikotynowego. Po pięciu latach od ostatniego wypalonego papierosa ryzyko rozwoju chorób serca u byłego palacza obniża się do poziomu dla osoby nigdy nie palącej.

Bez wątpienia należy zrezygnować z napoi gazowanych i słodzonych – to nie tylko energetyki, ale również soki i wody smakowe. Warto je zastąpić wodą mineralną, herbatą zieloną czy naparami ziołowymi. To z pewnością obniży poziom cukrów prostych w organizmie i pomoże w prawidłowej pracy serca.