Zdrowe tłuszcze

Zdrowe tłuszcze

Dietetyk mgr inż. Julita Dudicz, Poradnia Dietetyczna – Ku zdrowej diecie!, Członek Polskiego Towarzystwa Dietetyki

No właśnie, w dobie medialnej nagonki na tłuszcz w diecie, czy tłuszcze w ogóle mogą być zdrowe? Jak rozsądnie podejść do tego tematu w natłoku sprzecznych często informacji?

Przede wszystkim chodzi  o kwasy tłuszczowe

Tłuszcz jest nam niezbędny ponieważ z nim dostarczamy i wchłaniamy witaminy A, D, E i K. Z kwasów tłuszczowych produkujemy hormony, budują one też wszystkie błony komórkowe. Niestety nadmiar tłuszczu i nieodpowiednie proporcje kwasów tłuszczowych, mogą być niekorzystne dla naszego zdrowia. Należy ograniczyć nasycone kwasy tłuszczowe (tłuszcze zwierzęce) działające prozapalnie i podnoszące cholesterol, a zwiększyć w diecie ilość pozytywnie wpływających na zdrowie niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT).

Główny spór: masło, czy margaryna?

Z punku widzenia prewencji zdrowia, szczególnie chorób układu krążenia, powinniśmy zrezygnować z nasyconych kwasów tłuszczowych z masła i zdecydowanie postawić na margaryny. Wybierajmy te miękkie kubkowe wysokiej jakości, nie zawierające kwasów tłuszczowych trans i charakteryzujące się wysoką zawartością NNKT, najlepiej należących do grupy omega 3, których ilość w produkcie wynika bezpośrednio z jego składu, a nie dodatkowego wzbogacania, jak jest w przypadku margaryny Optima Omega3, gdzie kwasy omega 3 pochodzą z wysokiej zawartości oleju rzepakowego.

Kwasy omega 3 warte szczególnej uwagi

Kwasy tłuszczowe omega 3 mają udowodniony w wielu badaniach naukowych pozytywny wpływ na różne aspekty zdrowia. Zmniejszają one procesy zapalne, ryzyko pojawienia się nowotworów, chorób układu nerwowego, czy stawów. Powstają z nich hormony tkankowe, hamują rozwój blaszki miażdżycowej w profilaktyce chorób układu krążenia i zmniejszają ryzyko takich incydentów wieńcowych jak zawał lub udar. Ponadto poprawiają parametry lipidowe – zmniejszają stężenie cholesterolu całkowitego, „złego” cholesterolu LDL oraz trójglicerydów, równocześnie zwiększając stężenie „dobrego” cholesterolu HDL we krwi.

Między wszystkimi kwasami omega 3 warto wyróżnić kwas DHA

DHA to główny budulec siatkówki i błony naczyniowej oka, komórek nerwowych oraz mózgu. Ważną rolę odgrywa już w rozwoju układu nerwowego płodu. Kwas DHA ma też znaczenie zarówno w pierwotnej, jak i wtórnej profilaktyce choroby niedokrwiennej serca. Ponadto wpływa na spadek ciśnienia tętniczego u osób chorujących już na nadciśnienie. Głównym źródłem DHA są tłuste ryby morskie, spożywamy ich jednak zdecydowanie za mało, a kobiety w ciąży i dzieci musza uważać na zawarte w nich zanieczyszczenia środowiskowe. Warto więc aby poza rybami, przede wszystkim osoby pracujące umysłowo, przed komputerem oraz kobiety w ciąży, włączyły do swojej codziennej diety np. margarynę Optima DHA, wzbogaconą w tak ważny dla mózgu, wzroku i rozwoju płodu kwas DHA pochodzący z bezpiecznych mikroalg. Dzienna porcja produktu pokrywa aż 20% dziennego zapotrzebowania na niezbędny dla zdrowia kwas tłuszczowy DHA.

Bibliografia

  • Abedi E, Sahari MA. Long-chain polyunsaturated fatty acid sources and evaluation of their nutritional and functional properties. Food Science & Nutrition. 2014;2(5):443-463. doi:10.1002/fsn3.121
  • Bradbury J. (2011). Docosahexaenoic Acid (DHA): An Ancient Nutrient for the Modern Human Brain . Nutrients, 3(5), 529–554. https://doi.org/10.3390/nu3050529
  • Kolanowski W. (2013). Funkcje i przemiany metaboliczne wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie człowieka. Chem. Toksykol. – XLVI, 2013, 3, str. 267 – 27
  • Lenihan-Geels G, Bishop KS, Ferguson LR. Alternative Sources of Omega-3 Fats: Can We Find a Sustainable Substitute for Fish?Nutrients. 2013;5(4):1301-1315. doi:10.3390/nu5041301.
  • Makrides M.: Understanding the effects of docosahexaenoic acid (DHA) supplementation during pregnancy on multiple outcomes from the DOMInO trial. OCL 2016, 23(1) D105
  • Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia 2012, Warszawa